Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Fysiek zwaar werkt verhoogt kans op vroege dood”

20 mei 2018

Enkele dagen terug berichtten onder meer RTL Nieuws en Algemeen Dagblad over onderzoek naar het verband tussen fysieke inspanning tijdens het werk en het risico op overlijden: “Mensen die fysiek zwaar werk doen, hebben een 18 procent hogere kans om vroegtijdig te overlijden”. De berichten volgen op de publicatie van onderzoekresultaten van het Amsterdamse VUmc.

Review door: redactie i.s.m. Gezondheid en Wetenschap
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Volgens RTL Nieuws leidt fysiek zwaar werk tot een grotere kans op een ‘vroege dood’. Dit wekt de indruk dat het zware werk de directe oorzaak is van dit gezondheidsrisico. Hoe is dit precies onderzocht? En wat betekent dit nu voor mensen die fysiek zwaar werk verrichten?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Uit verschillende eerdere onderzoeken is gebleken dat lichamelijke inspanning gezond is. Het leek daarbij niet uit te maken of deze inspanning werkgerelateerd was, of inspanning in vrije tijd (zoals sporten). Recent onderzoek liet echter zien dat, in tegenstelling tot vrije tijdsinspanning, inspanning tijdens werktijd juist ongunstig is voor de gezondheid. Onderzoekers wilden daarom nu nagaan of er een verband bestaat tussen fysieke inspanning tijdens het werk en het risico op overlijden.

Voor het onderzoek werden de resultaten van 17 eerdere onderzoeken samengevoegd. De onderzoekers konden zo beschikken over de gegevens van ruim 190.000 deelnemers die gemiddeld 20 jaar werden gevolgd. Met vragenlijsten werd bepaald in hoeverre de deelnemers een ‘fysiek zwaar’ beroep hadden. Vervolgens werd gekeken hoe groot de kans was dat de deelnemer gedurende het onderzoek overleed. Daarbij werd rekening gehouden met verschillende andere factoren die daar invloed op kunnen hebben, zoals roken, alcoholgebruik en ook sporten (tijdens vrije tijd). Hieruit bleek dat mannen met een fysiek zwaar beroep 18% meer kans hadden om te overlijden in vergelijking met mannen met een kantoorbaan. Voor vrouwen werden er geen duidelijke verschillen gevonden.

De onderzoekers vragen zich nu af of de aanbevelingen voor dagelijkse lichamelijke inspanning moeten worden aangepast. Zij stellen dat daarvoor eerst meer onderzoek nodig is. Opvallend is dat het persbericht van het VUmc stelt dat “mensen met zware beroepen gestimuleerd moeten worden om in hun vrije tijd een rondje te gaan rennen of een balletje te slaan”. Dit advies is slechts gebaseerd op een vermoedelijke verklaring voor het gevonden verband, maar kan nog helemaal niet worden onderbouwd met de resultaten uit het huidige onderzoek. Dit advies lijkt daarom erg voorbarig.

Is dit echt iets nieuws?

Over het algemeen wordt aangenomen dat lichamelijke activiteit gezond is. Tot een aantal jaren geleden werd aangenomen dat het niet per se uitmaakt of die activiteit in de vrije tijd wordt verricht of door inspanning tijdens het werk. De laatste jaren echter zijn er aanwijzingen gekomen dat dit verschil wel degelijk uitmaakt: inspanning door fysiek zwaar werk zou slecht zijn voor de gezondheid, inspanning in de vrije tijd juist gezond. Het huidige onderzoek lijkt dus aan te sluiten bij deze nieuwe inzichten.

Het zou echter ook zo kunnen zijn dat mensen die fysiek zwaar werk doen om een andere reden minder gezond zijn dan mensen met een meer zittend beroep. Het was voor de onderzoekers niet mogelijk om rekening te houden met alle mogelijke factoren van invloed. Het is daarom niet duidelijk of het zware werk de directe oorzaak is van de hogere kans op overlijden, zoals de titel van het nieuwsbericht van RTL Nieuws wel suggereert.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Uit het combineren van de gegevens van verschillende onderzoeken naar fysieke inspanning en gezondheid, blijkt dat mannen die zwaar werk verrichten een ongeveer 18% grotere kans hebben op vroegtijdig overlijden dan mannen met een meer zittend beroep. Het is daarbij niet mogelijk om te bepalen of het fysieke werk de directe oorzaak is van dit gezondheidsrisico. Mogelijk zijn er andere (gezondheids)factoren van invloed die dit verband verklaren.
Fysiek zwaar werk zou daarom dus verband kunnen houden met een verhoogde kans op overlijden. Ditzelfde zou echter gelden voor een hoofdzakelijk zittend beroep. Het lijkt daarbij onmogelijk om precies aan te geven wat de juiste mate van inspanning is. De waarheid ligt waarschijnlijk ergens in het midden. Dit sluit aan bij de huidige adviezen over gezond bewegen, die door het onderzoek niet zullen veranderen.

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.