“Eind van de insuline-injectie is in zicht”

Onlangs schreef het Algemeen Dagblad over “een nieuwe behandeling voor het toedienen van insuline voor diabetespatiënten”. Dit bericht komt voort uit een onderzoek door wetenschappers van onder andere de universiteit van Zürich, gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science.

Review door: Anne-Mieke Theunissen, basisarts
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Wat is er op te maken uit de titel?

De titel van dit nieuwsbericht in het Algemeen Dagblad suggereert dat het spuiten van insuline in de nabije toekomst niet meer nodig is.
In de inleiding wordt benadrukt dat het een nieuwe behandeling is voor patiënten met diabetes en lijkt het erop dat deze al bij mensen is getest. Dit lijkt fantastisch nieuws, maar wat houdt deze nieuwe behandeling in en hoe hebben zij dit getest? En wanneer komt deze behandeling dan op de markt?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Het nieuwsbericht gaat over een nieuwe behandeling voor patiënten die lijden aan diabetes (suikerziekte). Patiënten met deze ziekte krijgen een te hoog suikergehalte in het bloed omdat het hormoon insuline niet wordt aangemaakt (bij type 1 diabetes) of omdat insuline minder wordt aangemaakt én cellen “ongevoelig” worden voor insuline (bij type 2 diabetes). Om deze reden worden de meeste patiënten met diabetes type 1 en sommige patiënten met diabetes type 2 behandeld met dagelijkse insuline-injecties.

Het nieuwsbericht schrijft nu dat het “eind van de insuline-injectie in zicht is”. Het bericht verwijst naar recent gepubliceerd onderzoek, waarbij onderzoekers bepaalde menselijke cellen zodanig wisten aan te passen dat zij insuline konden produceren. De cellen konden het suikergehalte in de omgeving ‘meten’, en tevens ervoor zorgen dat een passende dosis insuline werd afgegeven. Op deze manier zouden deze cellen de insulineproductie van patiënten met diabetes kunnen overnemen.
De onderzoekers hebben gekeken naar het effect van deze cellen in muizen. Deze muizen konden geen insuline produceren, zoals ook het geval is bij diabetes type 1. Vervolgens plaatsten ze de aangepaste cellen in de muis en zagen zij dat het suikergehalte in het bloed van deze muizen stabiel bleef. Dit in tegenstelling tot de muizen die niet deze aangepaste cellen gekregen. Het suikergehalte kon dus worden ‘gemeten’ door deze cellen en de muizen hoefden niet meerdere malen per dag insuline geïnjecteerd te krijgen.

Het is belangrijk om te benadrukken dat deze cellen nog niet in mensen zijn getest. De onderzoekers weten dus nog niet of deze behandeling wel écht werkt voor patiënten met diabetes en of zij daadwerkelijk geen insuline meer hoeven te injecteren. Hun onderzoek beschrijft bovendien niets over veiligheid en eventuele bijwerkingen.
De onderzoekers hebben laten zien dat het mogelijk is om cellen te maken die bloedsuiker meten en insuline afgeven. Zij geven aan dat deze cellen in de toekomst mogelijk een rol kunnen spelen bij de behandeling van diabetes. Er lijkt echter nog veel meer onderzoek nodig.

Is dit echt iets nieuws?

Regelmatig verschijnen er nieuwsberichten over nieuwe behandelingen van diabetes. Sommige patiënten met diabetes gebruiken een ‘insulinepomp’, waardoor zij zichzelf al niet meer hoeven te injecteren. Wel moeten deze patiënten vaak nog handmatig de juiste hoeveelheid insuline bepalen. De nieuwe behandeling zou daarom groot nieuws zijn als deze er voor zorgt dat patiënten niet alleen geen insuline meer hoeven inspuiten, maar wanneer de benodigde hoeveelheid óók vanzelf wordt bepaald.
Het Algemeen Dagblad schrijft dat de nieuwe behandeling al “in zicht” is, maar een inschatting van de tijdsduur ontbreekt. Uitgaande van de fase waarin het onderzoek zich nu bevindt, kan het zomaar nog lange tijd duren voordat deze werkelijkheid zal worden. De onderzoekers stellen in de Engelse krant The Guardian dat “indien deze cellen in de toekomst veilig en effectief zijn in mensen”, zij verwachten dat patiënten met diabetes niet meer dagelijks insuline hoeven te injecteren. Een patiënt zou dan een implantaat met de cellen krijgen die maar drie keer per jaar hoeft te worden vervangen. De onderzoekers geven dus weliswaar hun toekomstvisie, maar doen geen uitspraken over wanneer de behandeling ook voor mensen beschikbaar zou kunnen komen.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Onderzoekers hebben een methode gevonden om menselijke cellen zo aan te passen dat deze het suikergehalte in de omgeving kunnen ‘meten’ en vervolgens ook de benodigde insuline kunnen produceren. Zij stellen dat deze cellen in de toekomst een rol kunnen spelen bij de behandeling van diabetes. De cellen blijken goed te werken bij muizen, maar zijn nog niet in mensen getest. Over werkzaamheid, veiligheid en bijwerkingen bij mensen is daarom nog niets bekend.
Er is dus nog geen sprake van een “nieuwe behandeling” voor patiënten met diabetes, maar het onderzoek lijkt wel een stap in die richting. Voor een werkzame en veilige behandeling bij mensen is echter nog meer onderzoek nodig. Voorlopig lijkt daarom het eind van de insuline-injectie nog niet direct in zicht.