Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Apparaatje voorspelt diabetes en overlijden”

25 november 2018

“De kans dat een gezonde man of vrouw binnen afzienbare tijd diabetes ontwikkelt, is voortaan binnen tien seconden te bepalen”, meldt De Telegraaf. Naast diabetes zouden ook hart- en vaatziekten en zelfs overlijden kunnen worden voorspeld. Het nieuwsbericht volgt op de publicatie van een artikel in een wetenschappelijk tijdschrift over diabetes.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Niet alleen De Telegraaf, maar ook andere media zoals de Volkskrant schrijven over een apparaat waarmee met “weerkaatsen van licht door de huid .. de gevolgen van ’versuikering’ in het bloed en de cellen bij type 2-diabetes in kaart gebracht kunnen worden”.
Is al duidelijk wanneer deze test te gebruiken is? En (wat) voorspelt deze test daadwerkelijk?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Zogeheten Advanced Glycation End Products (AGE’s) zijn eiwitten waaraan suikermoleculen zoals glucose zijn gebonden (‘versuikerde eiwitten’). Versuikerde eiwitten kunnen ontstaan als er sprake is van een langdurig hoge bloedsuiker, zoals bij diabetes type 2. Het vermoeden bestaat dat de hoeveelheid versuikerde eiwitten een maat zou kunnen zijn voor schade door hoge bloedsuikers. Deze hoeveelheid versuikerde eiwitten is te meten door gebruik te maken van de hoeveelheid licht die de huid uitstraalt (autofluorescentie). Een autofluorescentie-meter door De Telegraaf “apparaatje” genoemd kan dit meten door deze tegen de huid te houden. De hoeveelheid licht die door de meter wordt opgevangen geeft de hoeveelheid versuikerde eiwitten in het lichaam aan.

Onderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) wilden graag testen in welke mate de metingen door dit apparaat kunnen voorspellen of iemand binnen vier jaar diabetes type 2, een hart- en vaatziekte krijgt of dat iemand komt te overlijden. Voor dit onderzoeken maten zij met de autofluorescentie-meter bij bijna 73.000 personen die geen diabetes of hart- en vaatziekte hadden de hoeveelheid versuikerde eiwitten. Gedurende de vier jaar na deze meting ontwikkelden ruim 1000 personen (1,4%) diabetes type 2 en ongeveer 1250 personen (1,7%) hart- en vaatziekten. Ruim 900 personen (1,3%) overleden. De mate van autofluorescentie was bij personen die diabetes type 2 of een hart- en vaatziekte ontwikkelden of overleden duidelijk hoger dan bij de personen die deze ziekten niet kregen en niet overleden.
Het is belangrijk te noemen dat de personen die een ziekte kregen of overleden ook duidelijk ouder waren, een hoger gewicht en hogere bloeddruk hadden dan de personen die gezond bleven. De onderzoekers hebben achteraf ‘gecorrigeerd’ voor die verschillen en vonden daarbij dat de mate van autofluorescentie alsnog een verhoogde kans op diabetes, hart- en vaatziekten of overlijden kon voorspellen.
Op basis hiervan concluderen de onderzoekers dat een autofluorescentie-meter van waarde kan zijn om te screenen op de toekomstige kans op diabetes type 2, hart- en vaatziekten en overlijden. Hierbij is het belangrijk op te merken dat het apparaat dus mogelijk een verhoogde kans op diabetes, hart- en vaatziekten en overlijden kan bepalen, maar niet daadwerkelijk “diabetes of overlijden voorspelt” zoals De Telegraaf stelt.

Is dit echt iets nieuws?

Aan de autofluorescentie-meter wordt door het UMCG al meer dan tien jaar gewerkt. Zo promoveerde in 2005 al een onderzoeker op dit onderwerp en meldde het persbericht: “Nieuw apparaat voorspelt hart- en vaatziekten bij diabetici“. Het huidige onderzoek voegt hier nu aan toe dat de meter ook bij gezonde mensen een voorspelling kan doen over de kans op het krijgen van diabetes type 2, hart- en vaatziekten en de kans op overlijden binnen vier jaar. In de nieuwsberichten wordt daarom gesteld dat het apparaat “een toevoeging aan veelgebruikte methodes om het risico op diabetes in te schatten” kan zijn, artsen “bij twijfelgevallen” zou kunnen helpen bij de overweging om wel of geen medicatie voor te schrijven en zou kunnen helpen patiënten “tot een ‘koerscorrectie’ van zijn of haar leven aan te sporen”.

In het onderzoeksartikel wordt overigens vrijwel niets over deze mogelijke medische toepassingen geschreven, maar wordt vooral benadrukt dat het apparaat ‘een eerste screeningsmethode’ kan zijn zonder de noodzaak van uitvoeriger onderzoek zoals bloedonderzoeken: “De snelle, niet-invasieve meting laat mogelijk zelfs gebruik toe in niet-medische settings zoals supermarkten, drogisterijen en apotheken”.
Dit laatste heeft mogelijk ook te maken met het feit dat twee auteurs van het artikel samen de wetenschappelijke adviesraad vormen van het bedrijf dat de autofluorescentie-meter (exclusief) op de markt brengt, en hier – zoals aan het einde van het artikel wel vermeld wordt – ook aandeelhouder van zijn.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

De Telegraaf en andere media melden dat een apparaatje diabetes en overlijden binnen tien seconden kan voorspellen. De nieuwsberichten zijn gebaseerd op recent onderzoek naar een zogenaamde autofluorescentie-meter – waar de aandeelhouders van deze meter ook bij betrokken waren – waaruit blijkt dat dit apparaat een verhoogde kans op het krijgen van diabetes type 2, hart- en vaatziekten en de kans op overlijden in de komende vier jaar kan voorspellen. Een absolute voorspelling of daadwerkelijke diagnose stellen kan met de meter echter niet worden gedaan. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of en wanneer het apparaat daadwerkelijk van toegevoegde waarde is bij de huidige risicoschattingen op basis van onder meer leeftijd, gewicht, bloeddruk en bloedwaardes.

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.