Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Nieuwe behandeling biedt hoop aan diabetespatiënten”

28 oktober 2018

Vrijwel alle landelijke media schreven vorige week over een nieuwe behandeling voor diabetes type 2. Amsterdamse onderzoekers zouden “in voorzichtige jubelstemming” zijn: “Door deze behandeling kan het gebruik van insuline worden uitgesteld of misschien wel worden voorkomen. Dat is veelbelovend.” De berichten volgen op de presentatie van onderzoeksresultaten op een medisch congres.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Algemeen Dagblad kopt dat een nieuwe behandeling hoop biedt aan diabetespatiënten. Volgens de krant zouden patiënten door een korte behandeling van het slijmvlies in de twaalfvingerige darm een verbetering van hun bloedsuikerwaardes krijgen, wat “hoop biedt aan honderdduizenden Nederlanders”. Andere media namen deze berichtgeving over. Zelfs de Britse krant The Guardian schreef over een “potential medical breakthrough”.
Hoe werkt deze nieuwe behandeling precies? En is deze al voor patiënten beschikbaar?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Onderzoeksresultaten worden meestal in een wetenschappelijk tijdschrift gepubliceerd. Het is niet ongebruikelijk dat onderzoekers voorafgaand aan zo’n publicatie op een congres aan collega-onderzoekers alvast een samenvatting van het onderzoek presenteren. Dit kunnen ook voorlopige resultaten zijn, bijvoorbeeld halverwege een onderzoek.

Een groep van onderzoekers, waaronder enkele van het Amsterdam UMC, hebben vorige week op een congres in Wenen een samenvatting van hun onderzoeksresultaten gepresenteerd. Voor hun onderzoek behandelden zij 46 patiënten met diabetes type 2 door kortdurend een ballonnetje met warm water in de twaalfvingerige darm te plaatsen. Het slijmvlies in de twaalfvingerige darm wordt hierdoor over een lengte van ongeveer 10 cm verbrand. De gedachte is dat de verbrande slijmvliescellen worden vervangen door nieuwe cellen die beter functioneren. Het exacte mechanisme is (nog) niet bekend. Alle 46 patiënten gebruikten medicatie om hun bloedsuiker te verlagen, maar hadden desondanks nog geen goede bloedsuikerwaardes.
Om te kijken of deze behandeling werkt (‘effectiviteit’), werd bij deze patiënten na de behandeling gedurende 12 maanden naar onder andere bloedsuiker-, leverwaardes en gewicht gekeken. Deze waardes verbeterden substantieel ten opzichte van de waardes voorafgaand aan de behandeling. Vanaf zes maanden na de behandeling kon de bloedsuikerverlagende medicatie worden aangepast (de onderzoekers schrijven niet of deze medicatie kon worden afgebouwd of zelfs worden gestaakt). Op basis van deze bevindingen concluderen de onderzoekers dat de behandeling effectief lijkt bij patiënten met diabetes type 2 die ondanks medicatiegebruik nog onvoldoende goede bloedsuikerwaardes hebben. In de huidige praktijk is de volgende stap bij het behandelen van deze patiënten vaak het spuiten van insuline. De onderzoekers stellen daarom dat “door deze behandeling het gebruik van insuline kan worden uitgesteld of misschien wel worden voorkomen”.
Bij 8 patiënten werd na de ingreep een complicatie gerapporteerd, waarvan er één nader wordt beschreven (kortdurend een verhoogde lichaamstemperatuur en ontstekingswaarde in het bloed). De onderzoekers concluderen desondanks dat de behandeling behalve effectief ook voldoende veilig is.

Is dit echt iets nieuws?

In 2016 werd voor het eerst beschreven dat de onderzochte behandeling voor diabetes mogelijk effectief en veilig is. Destijds werd de behandeling in één ziekenhuis gedurende 6 maanden beoordeeld. Het huidige onderzoek wordt uitgevoerd in verschillende ziekenhuizen waarbij patiënten langere tijd worden gevolgd. Daarbij lijken de eerste resultaten dus opnieuw positief, maar moeten nog verschillende kanttekeningen gemaakt:

  • De onderzoekers hebben slechts 46 patiënten behandeld, wat maar een kleine groep patiënten is. Hierdoor zijn de resultaten meer fout-gevoelig en niet zomaar te vertalen naar alle diabetespatiënten.
  • De resultaten beschrijven alleen het eerste jaar na behandeling, het is nog niet duidelijk wat de effectiviteit en veiligheid op langere termijn zijn.
  • De resultaten zijn voorlopig alleen in samenvatting gepresenteerd op een congres: eventuele bijwerkingen van de behandeling worden vrijwel niet beschreven en de resultaten zijn nog niet beoordeeld door andere onderzoekers, zoals bij publicatie in een wetenschappelijk tijdschrift.

Mocht de behandeling ook in groter en langduriger onderzoek inderdaad zo effectief en veilig blijken zoals nu wordt geschetst, dan zou dit zeker goed nieuws zijn voor patiënten die voor de behandeling in aanmerking komen. Pas dan kan de behandeling in landelijke richtlijnen terecht komen, waardoor deze op grotere schaal kan worden aangeboden.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Landelijke media schrijven hoopgevend over een nieuwe behandeling van diabetes type 2. Het bijbehorende onderzoek is echter nog niet volledig gepubliceerd en de behandeling slechts getest op een kleine groep patiënten. Maar als de behandeling inderdaad effectief en veilig blijkt, lijkt een “voorzichtige jubelstemming” op zijn plaats.
Er zal meer onderzoek worden uitgevoerd om deze resultaten te kunnen bevestigen en de gevolgen op langere termijn te beoordelen. Patiënten met diabetes type 2 die aan onderzoek naar de behandeling zouden willen deelnemen, kunnen via deze website van het Amsterdam UMC meer informatie vinden.

Categorieën:

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.