Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Zelfs kleine hoeveelheden rood vlees verhogen risico op darmkanker al”

20 juli 2019

*Dit is het winnende review van een onderwijsopdracht voor het keuzevak huisartsgeneeskunde van de bachelor geneeskunde AMC Amsterdam, als zodanig gekozen door de betrokken docenten en de redactie van Dokter Media.

Enige tijd terug schreef het Algemeen Dagblad naar aanleiding van Brits onderzoek dat “zelfs het eten van een klein beetje rood vlees het risico op darmkanker zou doen toenemen”.

Review door: Mariska van ‘t Veer, student geneeskunde, AMC Amsterdam
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Uit het Britse onderzoek zou het advies luiden om maximaal 70 gram rood vlees per dag te nuttigen. Het Algemeen Dagblad schrijft daarbij dat “relatief kleine hoeveelheden al risicovol zijn”. Betekent dit dat we beter helemaal geen rood vlees meer kunnen eten?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Darmkanker ontstaat door een verstoorde deling van lichaamscellen in de darm. Deze cellen groeien uit tot een kwaadaardig gezwel, ook wel een kanker of tumor genoemd. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is er voldoende bewijs dat “bewerkt vlees kankerverwekkend is en rood vlees waarschijnlijk kankerverwekkend is bij mensen”.

Britse onderzoekers wilden nagaan of de Britse dieetadviezen, die dateren van langere tijd geleden, nog wel passen bij de huidige dieetgewoontes en de inzichten van de WHO. Zij focusten zich daarbij niet alleen op inname van rood vlees, maar ook op onder andere alcohol- en vezelinname. De onderzoekers onderzochten bijna een half miljoen mannen en vrouwen tussen de leeftijd van 40 en 69 jaar gedurende ongeveer 5 jaar. Zij bekeken daarbij hoeveel deelnemers gedurende die periode darmkanker ontwikkelden. Alle deelnemers vulden een korte vragenlijst in met 29 vragen over hun dieet. Later vulde een deel van de deelnemers ook nog een ‘24-uurs-dieetmeting’ in.

Aan het eind van het onderzoek waren 2609 deelnemers getroffen door darmkanker. Deelnemers die gemiddeld 76 gram rood vlees per dag consumeerden hadden een 20% hoger risico op het ontwikkelen van darmkanker dan deelnemers die gemiddeld 21 gram rood vlees per dag nuttigden. Ook de inname van alcohol hield verband met een verhoogd risico op darmkanker, terwijl het eten van vezels in verband stond met een lager risico. Op basis van dit onderzoek concluderen de onderzoekers dat er een verband bestaat tussen het consumeren van rood vlees en een verhoogd risico op het ontwikkelen van darmkanker. Doordat de groep die 76 gram rood vlees per dag at een hoger risico had op het ontwikkelen van darmkanker in vergelijking met deelnemers die ongeveer 21 gram per dag vlees eten, concluderen de onderzoekers dat hun resultaten suggereren dat minder rood vlees eten de kans op darmkanker zou kunnen verlagen.

Het is belangrijk om te benoemen dat de deelnemers die veel rood vlees aten ook vaker een hogere leeftijd hadden, vaker rookten, een hoger BMI hadden en meer alcohol nuttigden. Deze factoren geven ook een hoger risico op het ontwikkelen van darmkanker.

Is dit echt iets nieuws?

Volgens de WHO gaat elke 100 gram rood vlees per dag samen met een 17% hoger risico op darmkanker. Het was dus al bekend dat het eten van rood vlees een verband heeft met een hoger risico op het ontwikkelen van darmkanker. Het huidige onderzoek bevestigt dit verband. Het is echter nog steeds niet helemaal met zekerheid te zeggen dat de verhoogde kans op darmkanker een direct gevolg is van de rood vleesconsumptie. Mogelijk spelen andere bijkomende factoren ook een rol, zoals bijvoorbeeld het vaker roken, hogere BMI en ruimere alcoholconsumptie van mensen die meer rood vlees eten.

Volgens de huidige Britse dieetadviezen zouden mensen niet meer dan 90 gram rood vlees per dag moeten eten, maar de onderzoekers van dit grootschalige onderzoek stellen nu dat dit nog steeds te hoog is; bij een inname van 76 gram rood vlees per dag is er al een 20% hoger risico op het ontwikkelen van darmkanker ten opzichte van een inname van maar 21 gram per dag. Zij besluiten daarom dat ‘het verlagen van vleesconsumptie tot onder de huidige adviezen het risico op darmkanker verder zou kunnen verlagen’. Het onderzoek zal in Nederland minder impact hebben dan in het Verenigd Koninkrijk, omdat het advies dat wij hier hanteren (‘maximaal 300 gram rood vlees per week’) al een stuk lager ligt.

Belangrijk is nog te benadrukken dat een ‘20% hoger risico’ een zogenaamd relatief risico is. Absoluut gezien betekent dit dat van de 100 mensen die dagelijks meer rood vlees eten, niet 5 maar 6 van hen darmkanker zullen krijgen.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Uit een groot Brits onderzoek blijkt dat de inname van gemiddeld 76 gram rood vlees per dag verband houdt met 20% meer risico op darmkanker in vergelijk met een inname van maar 21 gram rood vlees per dag. De betrokken onderzoekers raden daarom aan het huidige Britse dieetadvies van maximaal 90 gram rood vlees per dag naar beneden bij te stellen. Met het onderzoek is niet te stellen dat “zelfs kleine hoeveelheden rood vlees het risico op darmkanker al verhogen” zoals Algemeen Dagblad schrijft. Ten eerste is met het onderzoek geen oorzaak-gevolg vast te stellen. Ten tweede zijn alleen verschillende hoeveelheden rood vleesconsumptie met elkaar vergeleken, er is geen groep mensen onderzocht die helemaal geen rood vlees at. De kop van Algemeen Dagblad is daarom om verschillende reden onjuist.

Het belangrijkste dat we van het onderzoek kunnen leren is dat er inderdaad een verband is tussen het eten van rood vlees en een verhoogde kans op darmkanker, en dat we daarom moeten (blijven) letten op de Nederlandse dieetadviezen. Het betekent zeker niet dat de mens nu massaal vegetariër moet worden, want het eten van vlees heeft ook voordelen; het is namelijk een bron van ijzer en verschillende vitamines.

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.