“Vitamine D biedt bescherming tegen astma-aanvallen”

Een aantal dagen terug verscheen op NU.nl een nieuwsbericht over vitamine D ter bescherming tegen astma-aanvallen. Aanleiding is een publicatie van Britse onderzoekers in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Wat is er op te maken uit de titel?

Het slikken van vitamine D zou bescherming bieden tegen astma-aanvallen: “Astmapatiënten kunnen een bezoekje aan de spoedeisende hulp als gevolg van een astma-aanval mogelijk voorkomen door het slikken van vitamine-D-supplementen.”
Moeten patiënten met astma voortaan vitamine D slikken? En geldt dit voor elke patiënt of alleen in bepaalde omstandigheden?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Astma is een veelvoorkomende aandoening van de luchtwegen, waarbij tijdens een astma-aanval de luchtwegen als reactie op bepaalde prikkels (allergie, kou, infectie) vernauwd zijn. Hierdoor kun je benauwd worden, waarbij soms behalve de gebruikelijke ‘puffjes’, ook tabletten met zogeheten corticosteroïden moeten worden gegeven. Omdat veelvuldig gebruik van corticosteroïden nadelige effecten heeft en een ernstige astma-aanval potentieel levensbedreigend is, is er veel aandacht voor het voorkómen van deze aanvallen.

Britse onderzoekers van de Queen Mary University of London vermoedden dat vitamine D hierbij een rol kan spelen. Daarom verzamelden zij gegevens van zeven al eerder verrichte onderzoeken naar vitamine D en astma, en analyseerden deze opnieuw. Dit leidde tot gegevens van 955 patiënten van 1 tot 85 jaar. Er zijn dus niet, zoals NU.nl schrijft, “955 patiënten een jaar lang gevolgd”.

Bij alle zeven onderzoeken waren de patiënten in twee groepen verdeeld: één groep kreeg gedurende een bepaalde periode vitamine D, de andere groep kreeg een placebo. Zowel de patiënten als de onderzoekers wisten niet in welke groep iemand geplaatst was (dit noemt men ‘dubbelblind’ onderzoek). Van alle patiënten werd voorafgaand aan het onderzoek ook de hoeveelheid vitamine D in het bloed bepaald. De onderzoekers wilden kijken of het aantal astma-aanvallen dat met corticosteroïden behandeld moest worden tussen deze groepen verschilde. Hierbij wilden zij vooral nagaan of zij kenmerken van patiënten konden vinden die maakten dat de patiënt extra voordeel had van de vitamine D (zogeheten ‘subgroep analyses’).
Uit het onderzoek bleek dat patiënten in de vitamine D-groepen in het algemeen minder vaak astma-aanvallen kregen waarvoor corticosteroïden nodig waren: ongeveer 30 procent minder vaak. Kenmerken zoals leeftijd, gewicht of afkomst van de patiënt en of zij wel of geen corticosteroïd-puffjes gebruikten, bleken allemaal geen invloed te hebben op het effect van vitamine D. De onderzoekers hadden wel de indruk dat patiënten met een lage hoeveelheid vitamine D in het bloed meer baat hadden bij vitamine D, maar dit konden zij niet onomstotelijk bewijzen.
Op basis van deze resultaten concluderen de onderzoekers dat suppletie van vitamine D het aantal astma-aanvallen vermindert, alhoewel onduidelijk blijft welke patiënten meer of minder baat hebben bij de vitamine D suppletie. Vitamine D is echter een goedkoop en relatief veilig middel; zij noemen vitamine D daarom een ‘kosteneffectief’ middel om het aantal astma-aanvallen te verminderen.

Is dit echt iets nieuws?

De onderzoekers geven aan dat er vorig jaar nog een vergelijkbaar onderzoek werd gepubliceerd waarbij verschillende onderzoeksgegevens over vitamine D bij astma werden gecombineerd. Die onderzoekers concludeerden destijds al dat vitamine D in het algemeen het aantal astma-aanvallen met ongeveer 30% lijkt te verminderen. De Britse onderzoekers hoopten nu bepaalde patiënt-kenmerken te kunnen vinden waarbij vitamine D meer of minder effect zou hebben op het verminderen van de astma-aanvallen. Dat is dus niet gelukt; wel bevestigen hun resultaten de eerdere algemene conclusies.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Britse onderzoekers hebben de gegevens van zeven eerdere onderzoeken naar vitamine D en astma gecombineerd. Hun resultaten bevestigen eerdere conclusies: suppletie van vitamine D lijkt het aantal astma-aanvallen met ongeveer 30% te verminderen. Het blijft echter onduidelijk welke astma-patiënten meer of minder baat hebben bij suppletie van vitamine D. Omdat vitamine D een goedkoop en relatief veilig middel is, zou suppletie bij astma-patiënten in het algemeen een veilige manier kunnen zijn om het aantal astma-aanvallen te verminderen.