Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Testosteron-gel lijkt effectief bij 65-plussers”

26 februari 2016

Op NU.nl stond enkele dagen terug een bericht over onderzoek bij mannen van 65 jaar en ouder: hun “seksuele prestaties” zouden erop vooruitgaan door gebruik van testosterongel.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

“Testosteron-gel lijkt effectief bij 65-plussers”, suggereert dat mensen van 65 jaar en ouder een bepaalde vraag hebben waar deze gel een antwoord op kan zijn. Waar is de gel precies voor nodig? En hebben alle 65-plussers hier wat aan?
De inleiding van het nieuwsbericht schrijft dat “de seksuele prestaties”, “gemoedstoestand” en “fitheid” van mannen van 65 jaar en ouder verbeteren door gebruik van testosterongel.

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Het nieuwsbericht baseert zich op resultaten van Amerikaans onderzoek dat deel uit maakt van een grotere reeks onderzoeken: de zogeheten “Testosterone Trials“. Testosteron is een mannelijk geslachtshormoon (al komt het ook in lagere concentraties bij vrouwen voor) met verschillende functies, waaronder het stimuleren van spiergroei en seksueel functioneren. Naarmate volwassen mannen ouder worden, daalt de testosteronspiegel in hun bloed. Het zou daarom kunnen dat gebruik van testosteron door oudere mannen leidt tot een verbetering van deze functies. Eerdere onderzoeken naar dit mogelijke effect hebben wisselende resultaten laten zien. Amerikaanse onderzoekers hopen hier nu een eenduidig antwoord op te kunnen geven.
Voor het huidige onderzoek werd bij ruim 51.000 mannen gekeken of de testosteronwaarde in hun bloed ‘laag genoeg’ was voor deelname aan het onderzoek. Ook moest uit verschillende vragenlijsten blijken dat de mannen “laag” functioneerden op de gebieden “seksueel functioneren”, “mobiliteit” of “fitheid”. Uiteindelijk voldeden maar 790 mannen (1.5%) aan alle voorwaarden. Zo bleek bijvoorbeeld slechts 1 op de 7 mannen een voldoende lage testosteronwaarde te hebben.
De 790 mannen werden verdeeld over twee groepen. De ene groep kreeg dagelijks testosterongel (er staat niet beschreven hoe of waar deze werd gesmeerd), de andere groep een placebogel. Vervolgens werden de mannen ingedeeld bij één of meer van drie aparte deel-onderzoeken: één naar seksueel functioneren, één naar mobiliteit en één naar fitheid.
Na een jaar bleek in het deel-onderzoek naar seksueel functioneren, de groep mannen die de testosterongel had gebruikt beter te scoren op een vragenlijst over seksueel functioneren dan de mannen die placebogel hadden gebruikt. Bij de deel-onderzoeken naar mobiliteit en fitheid vonden de onderzoekers geen duidelijk verschil.

Om het gemeten verschil in seksueel functioneren te kunnen duiden, is het belangrijk om te beseffen dat voor het onderzoek een vragenlijst is gebruikt om mannen zelf de waardering van hun seksueel functioneren te laten bepalen. Een belangrijke vraag is nu of het getalsmatig meetbare verschil (het verschil is ‘significant’) ook daadwerkelijk leidt tot een in de praktijk merkbaar verschil (is het verschil ook ‘klinisch relevant’?).

Om dit nog iets duidelijker uit te leggen geven we een voorbeeld.
Honderd leerlingen halen allemaal een 3,8 voor hun eindexamen Frans. Voor het herexamen gaan 50 leerlingen gewoon opnieuw studeren, de andere 50 krijgen extra bijles. Voor het herexamen haalt de eerste groep nu een 4,1. De groep die bijles kreeg behaalt een 4,4. Het zou best kunnen dat dit verschil tussen de groepen meetbaar (‘significant’) is. Maar ze krijgen alle 100 een 4 op hun eindlijst. Het verschil maakt voor de praktijk dus niet veel uit. In geneeskundige termen zou je dan zeggen: het verschil is niet klinisch relevant.

Zoals beschreven is voor het onderzoek “seksueel functioneren” gescoord op basis van een vragenlijst. Het invullen van deze lijst geeft een score van 1 tot 12, waarbij een hogere score past bij een hoger gewaardeerd seksueel functioneren. De gemiddelde score van alle mannen vóór aanvang van het onderzoek was 1.4. Na afloop van het onderzoek bleken mannen die testosterongel hadden gebruikt 0.58 punt beter te scoren op deze lijst dan mannen die placebogel hadden gekregen. Het is echter de vraag of dit meetbare verschil ook daadwerkelijk duidt op een merkbaar verschil. De onderzoekers geven hier geen duidelijk antwoord op.

Is dit echt iets nieuws?

Zoals de onderzoekers zelf al aangeven is er al veel onderzoek gedaan naar effecten van testosteron bij oudere mannen. Omdat de resultaten van die onderzoeken niet eenduidig zijn besloten zij een aantal jaar terug de “Testosterone Trials” op te zetten, een reeks onderzoeken die het effect van testosteron op verschillende functies bij mannen van 65 jaar en ouder moet onderzoeken. De nu besproken onderzoeken naar seksueel functioneren, mobiliteit en fitheid beschrijven de onderzoekers als de belangrijkste drie van totaal zeven deel-onderzoeken.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Uit onderzoek bij mannen van 65 jaar en ouder met een laag testosterongehalte blijkt het dagelijks smeren van testosterongel te leiden tot een meetbare verbetering van hun seksueel functioneren. Daarbij is wel de vraag of dit meetbare verschil ook daadwerkelijk een merkbaar verschil in de dagelijkse praktijk geeft.
Zoals de onderzoekers zelf aangeven is een belangrijke beperking van hun onderzoek dat de deelnemers een erg lage testosteronwaarde hadden. De resultaten zijn daarom niet zomaar te vertalen naar alle 65-plussers. Bovendien moet de veiligheid van testosterongel verder worden onderzocht. Testosterongel lijkt daarmee nog geen antwoord te zijn op vragen over seksuele prestaties bij 65-plussers.

Gerelateerde berichten

Sorry, we couldn't find any posts. Please try a different search.

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.