Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Gezonde leefstijl houdt dementie niet op afstand”

05 augustus 2016

Onlangs verscheen in de Volkskrant een nieuwsbericht over leefstijl en dementie: “ouderen die extra goed zorgen voor hun hart en bloedvaten worden later net zo vaak dement”. Het bericht volgt op resultaten van “grootschalig onderzoek” van het AMC Amsterdam.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Volgens de titel van het nieuwsbericht heeft een gezonde leefstijl geen invloed op het krijgen van dementie. In het bericht wordt beschreven dat onderzoekers hadden verwacht dat een gezonde leefstijl het ontwikkelen van dementie kan tegengaan, maar dat hun nieuwe onderzoek “dat optimistische scenario niet kan bevestigen”.
Hoe is dit precies onderzocht? En verandert dit onderzoek nu iets aan de huidige leefstijladviezen?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Het nieuwsbericht volgt op resultaten uit een groot Nederlands onderzoek naar preventie (het voorkómen) van dementie. Voor het onderzoek werden bijna 3500 ouderen van 70-78 jaar ingedeeld in twee groepen:

  1. De ‘interventiegroep’: in deze groep volgden de ouderen een speciaal programma gericht op controle van bloeddruk, cholesterol en dieet. Zij werden bovendien aangemoedigd meer te bewegen en bijvoorbeeld te stoppen met roken.
  2. De ‘controlegroep’: deze groep kreeg ‘gebruikelijke huisartsenzorg’.

Na ruim 6 jaar bekeken de onderzoekers in beide groepen hoeveel ouderen dementie hadden ontwikkeld. Hieruit bleek dat in de interventiegroep weliswaar iets minder vaak dementie vóórkwam, maar dat dit verschil zo klein was dat het ook op toeval zou kunnen berusten. De onderzoekers “vermoeden dat er in landen met een minder hoge standaard van eerstelijnszorg mogelijk meer winst haalbaar zal zijn”, aldus het persbericht van het AMC.

Is dit echt iets nieuws?

Al lange tijd wordt vermoed dat gezond leven het dementieproces kan uitstellen. De huisartsenrichtlijn Dementie schrijft dat “slechts bescheiden preventieve bijdragen te leveren zijn”, zoals behandeling van hoge bloeddruk en voldoende bewegen. Deze vermoedens zouden nu dus worden ontkracht door het huidige onderzoek.
Er zijn echter wel wat kanttekeningen te plaatsen bij de beschreven resultaten, zoals ook de onderzoekers zelf stellen:

  • De ouderen in het onderzoek waren relatief gezond.
  • De ‘gebruikelijke huisartsenzorg’ is in Nederland van hoog niveau, waardoor de ‘interventiegroep’ niet overduidelijk in het voordeel was.
  • Het onderzoek heeft zich gericht op 70-plussers; een gezonde leefstijl op jongere leeftijd zou op lange termijn wellicht meer effect kunnen hebben.

Rekening houdend met bovenstaande kanttekeningen lijkt het dus te kort door de bocht om te stellen dat een gezonde leefstijl dementie niet op afstand houdt. Het zou zomaar kunnen dat de gezonde leefstijl van Nederlandse ouderen dementie best een beetje op afstand houdt, en dat het hebben van een gezonde leefstijl op jongere leeftijd hier zelfs nog meer invloed op heeft. Hier zijn op basis van het huidige onderzoek alleen geen uitspraken over te doen.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Uit onderzoek blijkt dat het aansporen van een gezonde leefstijl bij Nederlandse 70-plussers geen duidelijk effect heeft op het ontwikkelen van dementie. Dit betekent niet dat een gezonde leefstijl geen invloed heeft op het ontwikkelen van dementie. De resultaten van het onderzoek wekken misschien die indruk, maar worden mogelijk vertekend door de relatief gezonde leefstijl, kwaliteit van huisartsenzorg en hoge leeftijd van de deelnemers aan het onderzoek. Onderzoek naar effecten van een gezonde leefstijl bij jongere mensen, in landen met een minder hoge kwaliteit van zorg, zou meer inzicht kunnen geven in het vermoeden dat leefstijl invloed heeft op het ontwikkelen van dementie.

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.