Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“UMC Utrecht kan delirium met nieuwe scan direct herkennen”

09 maart 2018

Vorige week was in verschillende media aandacht voor de “DeltaScan”, een apparaat waarmee “binnen één minuut” een delier zou kunnen worden ontdekt. Op de radio werd zelfs gesproken van een “wereldprimeur”. De berichten volgen op een persbericht van het UMC Utrecht.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Lees ook een vervolg op dit review: “Hoe is het nu met…?”


Wat is er op te maken uit de titel?

Volgens berichten op onder meer de website van de NOS, het NOS-Journaal en NPO Radio 1 kan met een “nieuwe scan” binnen één minuut een ‘delirium’ worden vastgesteld. De berichten blijken gebaseerd op een persbericht van het UMC Utrecht, waarin uitleg wordt gegeven over deze “DeltaScan”. Opvallend genoeg is in géén van deze berichten aandacht voor de testeigenschappen van het apparaat, of onderzoeksresultaten waaruit de werking ervan zou blijken. Deze onderzoeksresultaten blijken ook nog helemaal niet gepubliceerd, en of het apparaat leidt tot betere behandeling van de patiënt is zelfs nog niet onderzocht”.

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Het UMC Utrecht heeft in samenwerking met het bedrijf Prolira een apparaat ontwikkeld waarmee snel een ‘delirium’ zou kunnen worden herkend. Een delirium, meestal ‘delier’ genoemd, is een verwardheid die wordt uitgelokt door een onderliggend probleem. Vele verschillende patiënten kunnen een delier krijgen, en vele verschillende problemen kunnen een delier veroorzaken. Een delier kan bijvoorbeeld worden uitgelokt door een operatie, door medicijngebruik, of door een infectie zoals een blaas- of longontsteking.
Het is niet altijd makkelijk om een delier te herkennen. Nederlandse onderzoekers hebben daarom gesteld dat er behoefte is aan “een betrouwbare en gebruiksvriendelijke methode om delirium te herkennen in de dagelijkse praktijk”. Zij hopen dat een snellere herkenning van een delier leidt tot betere behandeling van de patiënt, een kortere opnameduur in het ziekenhuis, en daarmee ook tot minder kosten.

Een aantal jaar terug hebben zij gekeken of een hersenfilmpje (‘EEG’) kan helpen bij het onderscheiden van patiënten met of zonder delier. In een klein onderzoek met totaal 56 patiënten die allemaal een hartoperatie hadden ondergaan, bleek dat ‘een versimpelde versie’ van een hersenfilmpje, geregistreerd gedurende 1 minuut, onderscheid zou kunnen maken tussen de patiënten met en zonder delier.
De onderzoekers hebben deze bevindingen gecontroleerd in een groter onderzoek. Daarvoor hebben zij bij ongeveer 160 patiënten die een operatie hadden ondergaan zo’n ‘versimpeld EEG’ gemaakt, om te kijken of daarmee kon worden vastgesteld welke patiënten wel of geen delier kregen. De resultaten van dit onderzoek zijn echter nog niet gepubliceerd. Het is dus nog niet bekend of, en in welke mate, dit versimpelde EEG bleek te werken.

Op internet is desondanks toch al te lezen dat testresultaten van Prolira’s “DeltaScan” – dit apparaat maakt dus zo’n ‘versimpeld EEG’ – “tot op heden erg goed” zijn. Uit telefonisch contact met het bedrijf blijkt echter dat de onderzoeksresultaten inderdaad nog niet gepubliceerd zijn. Zij stellen dat deze wel “zeer binnenkort” worden verwacht. Daarbij is het echter belangrijk om de volgende kanttekeningen te plaatsen:

  1. Dit onderzoek is uitgevoerd bij patiënten die ‘een grote operatie’ hebben ondergaan. Dat maakt de resultaten niet zomaar toepasbaar op andere patiënten die een delier kunnen krijgen, bijvoorbeeld uitgelokt door medicijnen of een infectie.
  2. Als inderdaad uit het onderzoek blijkt dat het versimpelde EEG goed kan herkennen welke patiënten een delier hebben, dan is daarmee nog niet bewezen dat dit ook leidt tot betere behandeling, kortere opnameduur en minder kosten.

Uit een folder van Prolira blijkt dat “in de tweede helft van 2018” een groot onderzoek gaat beginnen naar de werking van de DeltaScan, waarbij ook bekeken wordt of het apparaat ook daadwerkelijk invloed heeft op het aantal dagen dat patiënten liggen opgenomen. De eerste resultaten van dit onderzoek worden pas in de loop van 2019 verwacht.

Is dit echt iets nieuws?

Het is inderdaad nieuws dat nu voor het eerst een ziekenhuis een apparaat zoals de DeltaScan in gebruik neemt om patiënten met een mogelijk delier te onderzoeken. Wat dat betreft zou je misschien ook zelfs kunnen spreken van een “wereldprimeur”. In alle bijbehorende nieuwsberichten ontbreekt echter de nuancering dat de werking van het apparaat nog niet is bewezen. Mogelijk blijkt binnenkort dat de DeltaScan inderdaad kan helpen bij het herkennen van een delier bij patiënten die een grote operatie hebben gehad. Maar of het apparaat ook bij andere patiënten met een delier werkt, en vooral of het daarbij ook leidt tot betere behandeling, kortere opnameduur en minder kosten, moet nog worden onderzocht.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Uit verschillende nieuwsberichten blijkt dat het UMC Utrecht een apparaat in gebruik neemt waarmee “binnen één minuut” kan worden vastgesteld of iemand een delier heeft. Het apparaat blijkt echter nog maar op een beperkte groep patiënten getest, onderzoeksresultaten zijn nog niet openbaar en onderzoek naar concrete uitkomsten zoals betere behandeling en kortere opnameduur van de patiënt moet zelfs nog beginnen. Mocht uit deze onderzoeken blijken dat het apparaat inderdaad tot gunstige uitkomsten leidt, dan zou dat heel mooi nieuws zijn. De eerste resultaten van die onderzoeken worden echter pas in de loop van 2019 verwacht. De huidige jubelstemming rond deze “wereldprimeur” lijkt daarom nog bijzonder voorbarig.

Categorieën:

Tags:

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.