Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Preventieve borstamputatie blijkt niet noodzakelijk”

21 augustus 2019

Begin augustus opende het Algemeen Dagblad met het nieuws dat preventieve borstamputatie voor dragers van het borstkankergen BRCA2 niet noodzakelijk zou zijn. Het bericht komt voort uit Nederlands onderzoek, uitgevoerd in meerdere centra door onderzoekers van het Erasmus MC in Rotterdam.

Geschreven door: Donica Lodder, coassistent aan de Universiteit van Amsterdam
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

De titel suggereert dat het voor draagsters van het erfelijke borstkankergen BRCA2 niet meer nodig is om preventief hun borsten te laten amputeren. “.. goed nieuws voor toekomstige patiënten, maar een heftige boodschap voor vrouwen die hun borsten al preventief lieten verwijderen”, aldus het Algemeen Dagblad. Ook de Volkskrant en NU.nl schreven over het onderzoek.
Betreft dit een vernieuwd inzicht in de ernst van erfelijke borstkanker? En waren al die preventieve borstamputaties in het verleden dan onnodig?
Het nieuwsbericht leidde al snel tot veel reacties op sociale (en medische) media.

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Van alle borstkankers is 5 tot 10% erfelijk. De meeste erfelijke borstkankers worden veroorzaakt door een van twee bekende borstkankergenen: BRCA1 en BRCA2. Dragers van deze genen hebben een sterk verhoogd risico op borstkanker: 60-80% krijgt het uiteindelijk. Daarom wordt hen aangeraden te overwegen om preventief de borsten te amputeren en zo de kanker voor te zijn. Een alternatief is halfjaarlijks de borsten laten controleren, om eventuele borstkanker tijdig te ontdekken en behandelen.

Onderzoekers van het Erasmus MC in Rotterdam gingen na of een preventieve borstamputatie bij dragers van borstkankergenen BRCA1 of BRCA2 tot betere overleving leidt in vergelijking met regelmatige controles. Hiertoe analyseerden zij ruim 2800 dragers van deze genen, waarvan 1100 vrouwen voor de amputatie kozen. De groep vrouwen zonder amputatie werd regelmatig opgevolgd om beginnende borstkanker tijdig op te sporen. De onderzoekers vervolgden de vrouwen tien jaar lang.

De onderzoekers stelden vast dat een amputatie vanwege de BRCA1-variant leidde tot een hogere kans op overleving na 10 jaar in vergelijking met regelmatige controles. Voor vrouwen met BRCA2 was er geen verschil in overleving tussen de amputatiegroep en de regelmatige controlegroep. De onderzoekers geven hiervoor als mogelijke verklaring dat het BRCA2-gen geassocieerd wordt met een minder gevaarlijk type borstkanker dat minder snel uitzaait.

Op basis van deze resultaten stellen de onderzoekers voor om vrouwen met een BRCA2-gen goed te informeren alvorens de borsten te amputeren. Regelmatige controle zou voor hen even doeltreffend zijn als het gaat om overleving.

Is dit echt iets nieuws?

Het is inderdaad nieuws dat de kans op overleving voor dragers van het BRCA2-gen niet afhangt van het wel of niet preventief amputeren van de borsten. Overlevingskans is echter niet de enige factor die van belang is bij het maken van de keuze tussen amputatie of regelmatige controle. Het is namelijk belangrijk te beseffen dat met amputatie vrijwel zeker borstkanker kan worden voorkomen, maar dat met regelmatige controles borstkanker alleen eerder ontdekt maar niet voorkomen kan worden. Die halfjaarlijkse controles zijn voor veel vrouwen daarom een terugkerend stressmoment. Daarnaast wordt borstkankerbehandeling doorgaans als zeer ingrijpend ervaren. Deze behandeling bestaat vaak uit chemo- of hormoontherapie, operatie, bestraling of een combinatie hiervan. BRCA2-dragers zullen daarom nog steeds deze lastige keuze moeten maken, alhoewel vanaf nu waarschijnlijk zonder dat overlevingskans hierin mee weegt.

Op basis van het onderzoek kan dus inderdaad gesteld worden dat preventieve borstamputatie niet noodzakelijk is, maar zeker niet dat het nieuws “..een heftige boodschap voor vrouwen die hun borsten al preventief lieten verwijderen” is. In reacties van bijvoorbeeld de Borstkankervereniging Nederland en het Medisch Contact werden daarom al snel nuancerende berichten geschreven om vrouwen die het gevoel hadden gekregen ‘voor niets’  hun borsten te hebben laten amputeren, uit te leggen dat die suggestie niet juist is.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

BRCA-2 dragers die een preventieve borstamputatie ondergaan hebben geen duidelijk hogere kans om na tien jaar nog in leven te zijn in vergelijking met zij die halfjaarlijks gecontroleerd worden op borstkanker. De keuze tussen preventieve amputatie en frequente controles (met bijbehorende zware behandeling in geval van borstkanker) blijft echter zeer moeilijk en anders voor elke patiënt. In tegenstelling tot wat het Algemeen Dagblad suggereert, is het nadrukkelijk niet zo dat vrouwen die in het verleden voor amputatie kozen, dit niet hadden hoeven doen.

Categorieën:

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.