“Meisjes van 16 die aan de pil zijn hebben vaker depressieve gevoelens”

Dat kopte RTL Nieuws naar aanleiding van ons onderzoek naar pilgebruik en depressieve klachten bij jonge vrouwen.

Een review door: Anouk de Wit, onderzoekster Universitair Medisch Centrum Groningen
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier  (N.B.: Anouk de Wit is mede-auteur van deze originele bron

• Dit nieuwsbericht hebben we uitgebreider besproken in deze FactGurus podcast van BNR Nieuwsradio.
  

Wat is er op te maken uit de titel?

De titel vertelt dat 16-jarige pilgebruiksters meer depressieve gevoelens hebben dan 16-jarige niet pilgebruiksters. Dit was inderdaad de conclusie van ons onderzoek. Maar wat betekent dat? Kunnen 16-jarige meisjes beter niet meer de pil slikken?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Meisjes en vrouwen slikken de pil om verschillende redenen. Zo vermindert pilgebruik menstruatieklachten en acne, en voorkomt het (ongewenste) zwangerschappen. Zoals elk medicament, heeft de pil ook bijwerkingen. Al lange tijd wordt vermoed dat één van die bijwerkingen een toename van depressieve klachten is.

Om deze vraag te beantwoorden, analyseerden we de gegevens van meer dan 1000 meisjes. Zij werden vanaf hun 16e tot hun 25e jaar gevolgd. Telkens keken we of de pilgebruiksters meer depressieve klachten hadden dan niet pilgebruiksters. We hielden hierbij rekening met hun leeftijd, sociaal-economische positie in de maatschappij en hun Nederlandse of niet-Nederlandse afkomst. De resultaten van dit onderzoek werden recent in het vooraanstaande tijdschrift JAMA Psychiatry gepubliceerd.

Zoals de titel al verklapt, vonden we dat 16-jarige pilgebruiksters 20% meer depressieve klachten hadden dan 16-jarige niet pilgebruiksters. Zij meldden vaker last te hebben van veel huilen, overmatig slapen en eetproblemen. Echter, op de leeftijden 19, 22 en 25 jaar waren er geen verschillen meer tussen pilgebruiksters en niet pilgebruiksters.
‘20% meer depressieve klachten’ klinkt als veel. Dit verschil is echter alleen op waarde te schatten als je het afzet tegen de gemiddelde scores van de groep 16-jarige niet pilgebruiksters. Gemiddeld rapporteerden zij één tot drie klachten in de laatste 6 maanden. De groep pilgebruiksters rapporteerde gemiddeld één klacht extra. De gevonden verschillen zijn dus klein. De pilgebruiksters waren bovendien niet allemaal depressief. Voor die diagnose moet je niet alleen meer, maar ook andere klachten hebben, zoals somberheid of minder plezier hebben in dingen.

In ons onderzoek konden we niet met zekerheid vaststellen of het verschil in klachten tussen 16-jarige pilgebruiksters en niet pilgebruiksters door de pil werd veroorzaakt. We vermoeden dat de pil zowel een oorzaak als een gevolg kan zijn van depressieve klachten. De hormonen die in de pil zitten, hebben invloed op de hersenen. Doordat deze hersenen gedurende de pubertijd nog volop in ontwikkeling zijn, zijn ze mogelijk vatbaarder voor de invloeden van de pil. Anderzijds zagen we in ons onderzoek ook dat pilgebruiksters al meer depressieve klachten rapporteerden voordat ze de pil slikten. Dit verklaarde niet volledig het verschil in depressieve klachten op 16-jarige leeftijd. Echter, het suggereert wel dat 16-jarige pilgebruiksters ook om andere redenen meer depressieve klachten kunnen hebben dan niet pilgebruiksters.

Is dit echt iets nieuws?

Veel vrouwen zullen denken: maar dat wist ik toch allang? Dat klopt. Ook onderzoekers vermoeden dit verband langer. Toch was het nog nooit eerder in zo’n grote groep meisjes onderzocht. Dit was belangrijk om te doen omdat veel vrouwen beginnen met de pil rond hun 16e jaar. Bovendien hadden we gegevens van de meisjes over eerdere depressieve klachten en sociale factoren. Zulke gegevens zijn waardevol omdat deze factoren mogelijk kunnen verklaren waarom 16-jarige pilgebruiksters meer depressieve klachten hebben.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

In dit grote onderzoek vonden we dat op 16-jarige leeftijd pilgebruiksters meer depressieve klachten hadden dan niet pilgebruiksters. Kunnen 16-jarige meisjes dan beter niet meer de pil slikken? Nee! We konden namelijk niet vaststellen of dit verschil in klachten een oorzaak of een gevolg was van pilgebruik. Bovendien is het wel of niet gebruiken van de pil een persoonlijke afweging. Samen met de huisarts kunnen de voordelen (bijvoorbeeld minder menstruatieklachten en voorkomen van een ongewenste zwangerschap) en de mogelijke nadelen van pilgebruik worden afgewogen.

Desalniettemin, wanneer je last hebt van depressieve klachten, is het belangrijk om hiermee naar de huisarts te gaan. Als de klachten samenhangen met het pilgebruik, kan de huisarts je adviseren over alternatieven. Afhankelijk van je wensen, kan je bijvoorbeeld een andere soort pil proberen of een spiraaltje nemen. Een koper spiraaltje geeft geen hormonen af en een hormoon spiraaltje geeft alleen hormonen in de baarmoeder af. Daarom wordt door onderzoekers en artsen gedacht dat de spiraaltjes minder tot geen invloed hebben op de hersenen. Samen met de huisarts kun je de beste optie bepalen.