Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Door gezonder te leven kunnen patiënten met diabetes type 2 van medicijnen afkomen”

13 september 2020

Op NPO Radio 1 was onlangs te horen dat patiënten met diabetes type 2, ook wel suikerziekte genoemd, van hun medicijnen kunnen afkomen als ze gezonder gaan leven. Deze uitspraak volgde uit de resultaten van een onderzoek naar de effecten van een leefstijlinterventie programma bij diabetespatiënten met overgewicht. Na twee jaar bleek twee derde van de deelnemers minder of zelfs geen medicatie meer nodig te hebben. Dit lijkt de voordelen van een gezonde leefstijl bij patiënten met suikerziekte nog eens te benadrukken. Het onderzoek is echter uitgevoerd zonder controlegroep (een vergelijkbare groep patiënten die de interventie níét volgde) en bovendien verdween de helft van de deelnemers gedurende het onderzoek uit beeld (‘lost-to-follow-up’). Daardoor is niet met zekerheid vast te stellen of de onderzochte interventie daadwerkelijk beter werkt dan de gangbare adviezen en ondersteuning van de huisarts en praktijkondersteuner. Daarvoor is meer onderzoek nodig.

Een review door: de redactie in samenwerking met Gerda Pot, onderzoeker Louis Bolk Instituut en 1e auteur van het wetenschappelijke artikel.
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Volgens het radioprogramma kunnen patiënten met diabetes type 2 mogelijk stoppen met hun medicijnen als ze gezonder gaan leven. Maar wat is gezonder leven? En geldt dit voor elke diabetespatiënt?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Bij diabetes type 2 is het suikergehalte in het bloed te hoog. Dit te hoge bloedsuikergehalte kan leiden tot schade aan onder andere de ogen, het hart, en de nieren. Daarom zal de huisarts en/of praktijkondersteuner samen met de patiënt proberen het bloedsuikergehalte omlaag te krijgen. Omdat overgewicht een belangrijke oorzaak is van het ontstaan van diabetes type 2, krijgen patiënten met overgewicht het advies gezondere keuzes te maken in hun leven. Want als het patiënten lukt om af te vallen, gezonder te eten en meer te bewegen, zijn er vaak minder of geen medicijnen nodig om het bloedsuikergehalte te verlagen. Een leefstijl aanpassen is echter moeilijk. Daarom worden er programma’s ontwikkeld waarbij patiënten worden geholpen bij aanleren van een gezondere leefstijl.

Voor het huidige onderzoek keken onderzoekers van het Louis Bolk Instituut naar de effecten van zo’n leefstijlprogramma; Keer Diabetes2 Om. Deelnemers aan het onderzoek hadden allemaal diabetes type 2, overgewicht en gebruikten medicijnen om het bloedsuikergehalte te verlagen. Zij werden zowel als groep als individueel gedurende een half jaar gecoacht door professionals op het gebied van voeding, beweging, slaap en ontspanning. Twee jaar later bleek dat 39% van de deelnemers minder medicijnen en 28% zelfs helemaal geen medicijnen meer voor hun diabetes type 2 gebruikten. De andere 33% gebruikte dezelfde hoeveelheid medicijnen (31%) of meer (2%) dan aan het begin van het onderzoek. Belangrijke kanttekening bij deze resultaten is dat er geen controlegroep werd meegenomen in het onderzoek: álle patiënten volgden het programma. Hun uitkomsten zijn niet vergeleken met een vergelijkbare groep patiënten die de gebruikelijke zorg kregen. Hierdoor is niet met zekerheid vast te stellen of het programma beter werkt dan de huidige adviezen en begeleiding van huisarts en praktijkondersteuner. Ook werd informatie verzameld door de patiënten zelf hun gegevens over medicijngebruik en bloedsuikerwaardes te laten invullen. De helft van de patiënten reageerde echter niet op oproepen van de onderzoekers. De vraag is daarom of de beschreven resultaten wel voor de hele groep gelden. Hoewel de patiënten die wel en niet reageerden na twee jaar op elkaar leken qua geslacht, leeftijd en opleidingsniveau, bestaat de kans dat ze op andere punten van elkaar verschilden. Zo zou het kunnen zijn dat de patiënten die niet reageerden, dat deden omdat het effect van het programma bij hen tegenviel of juist bijzonder goed was. Tot slot, dit zijn de resultaten na twee jaar follow-up. Toekomstig onderzoek moet uitwijzen hoe lang patiënten hun gezonde leefstijl weten vol te houden na deze twee jaar.

Is dit echt iets nieuws?

Al jaren wordt aan patiënten met diabetes type 2 en overgewicht geadviseerd gezonder te gaan leven. Een gezonde leefstijl, inclusief bewegen, gezond eten met weinig snelle koolhydraten en niet roken, leidt niet alleen tot minder medicatiegebruik, maar geeft ook gezondheidswinst voor tal van andere ziektes (zoals hart- en vaatziekten) en een verbetering in het algemeen welzijn. Toch is een gezonde leefstijl voor veel patiënten moeilijk vol te houden. Dit onderzoek laat zien dat het Keer Diabetes2 Om programma minstens voor een deel van de deelnemende patiënten goed was vol te houden waarbij een groot deel van hen na twee jaar minder bloedsuikerverlagende medicatie hoefde te gebruiken.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

De onderzoeksresultaten zijn een belangrijke stimulans om het belang van een gezonde leefstijl bij patiënten met diabetes type 2 te benadrukken. Een flink deel van de patiënten zal daardoor het gebruik van bloedsuikerverlagende medicatie kunnen minderen, of zelfs – in ieder geval voor enige tijd – kunnen stoppen. Of zij ook méér baat hebben bij een intensief leefstijlprogramma zoals Keer Diabetes2 Om dan bij de reguliere adviezen en begeleiding van huisarts en praktijkondersteuner zal vervolgonderzoek moeten bevestigen.

Categorieën:

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.