“Bloeddrukmedicijnen tasten vruchtbaarheid mannen aan”

Een aantal dagen geleden schreef NU.nl over onderzoek naar vruchtbaarheid bij mannen: “Mannen die medicijnen tegen een hoge bloeddruk gebruiken zijn gemiddeld tien procent minder vruchtbaar dan mannen die de medicatie niet gebruiken.” Het bericht volgt op onderzoeksresultaten die werden gepresenteerd op een Amerikaans congres.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Wat is er op te maken uit de titel?

Volgens de titel van het bericht wordt de vruchtbaarheid van mannen aangetast door bloeddrukmedicijnen. Geldt dit voor alle bloeddrukmedicijnen? En kan dit medicijngebruik dan leiden tot onvruchtbaarheid?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Amerikaanse onderzoekers wilden beoordelen of medicijnen tegen hoge bloeddruk van invloed zouden kunnen zijn op vruchtbaarheid bij mannen. In gegevens van bijna 800.000 mannen die medicijnen tegen hoge bloeddruk gebruikten, bekeken zij hoe vaak de diagnose ‘onvruchtbaarheid’ was gesteld. Vervolgens keken zij of deze diagnose vóór of ná het starten van bloeddrukmedicijnen was gesteld.
De onderzoekers vonden voor twee soorten bloeddrukmedicijnen een verband met onvruchtbaarheid: in het jaar nadat mannen waren begonnen met het gebruik van zogeheten bètablokkers of ACE-remmers, was de kans dat de diagnose ‘onvruchtbaarheid’ werd gesteld ongeveer 10% hoger dan in het jaar vóór de mannen deze medicijnen gebruikten. Voor calciumantagonisten werd dit verband niet gevonden.

Om hun resultaten nader te onderzoeken keken de onderzoekers ook naar gegevens van een andere groep mannen die een vruchtbaarheidskliniek hadden bezocht. Bij deze groep mannen werd de kwaliteit van hun sperma vergeleken met de bloeddrukmedicijnen die ze gebruikten. Hieruit bleek dat mannen die bètablokkers gebruikten vaker een verminderde spermakwaliteit hadden.

De onderzoekers concluderen dat mannen die bètablokkers of ACE-remmers gebruiken een hoger risico hebben op onvruchtbaarheid. Maar het is belangrijk een aantal beperkingen van dit onderzoek te noemen:

• Ten eerste blijkt uit het onderzoek een verband tussen bloeddrukmedicatie en onvruchtbaarheid, maar kan niet worden aangetoond dat de medicijnen direct de oorzaak zijn. Het kan ook zijn dat mannen die deze medicijnen gebruiken, om een andere (nog onbekende) reden ook minder vruchtbaar zijn.
• Ook hebben de onderzoekers in de dossiers van mannen gezocht naar “de diagnose of behandelcode die onvruchtbaarheid suggereert”. Dat betekent niet direct dat al deze mannen ook echt onvruchtbaar zijn.
• Verder zijn de onderzoeksresultaten slechts samengevat openbaar (via deze link, bladzijde 76), en nog niet volledig gepubliceerd in een wetenschappelijk tijdschrift. Dit betekent doorgaans dat onafhankelijke onderzoekers de resultaten nog niet hebben kunnen beoordelen

Is dit echt iets nieuws?

Het onderzoek waar het nieuwsbericht op NU.nl met een link naar verwijst is niet het juiste onderzoek, maar een ouder onderzoek uit 2015. In dit onderzoek werden door dezelfde groep onderzoekers al min of meer dezelfde conclusies getrokken:

• Er is een verband tussen hoge bloeddruk en verminderde spermakwaliteit
• Mannen die bètablokkers gebruiken hebben vaker verminderde spermakwaliteit dan mannen die deze medicijnen niet gebruiken

In dit oudere onderzoek werd het verband met ACE-remmers niet gevonden.
Het huidige onderzoek lijkt de eerdere bevindingen dus in grote lijnen te ondersteunen. De onderzoekers hebben echter nog niet aangetoond dat het gebruik van bepaalde bloeddrukmedicijnen direct leidt tot verminderde vruchtbaarheid.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Amerikaanse onderzoekers hebben een verband gevonden tussen het gebruik van bepaalde bloeddrukmedicijnen en verminderde vruchtbaarheid bij mannen. De opzet van het onderzoek is echter niet geschikt om vast te stellen dat de medicijnen de oorzaak zijn van de verminderde vruchtbaarheid. Ook lijkt de toegenomen kans op verminderde vruchtbaarheid van 10% maar klein. Bovendien zijn de onderzoeksresultaten nog niet openbaar en gecontroleerd door andere onderzoekers.
Of dit nieuws nu reden is voor mannen met een kinderwens om te twijfelen over het gebruik van deze medicijnen lijkt daarom (nog) niet duidelijk.