“Arts wil aandacht voor levensgevaarlijk RS-virus: ‘Veel ouders kennen het niet'”

Deze week schreef NOS.nl over het RS-virus, “een relatief onbekend verkoudheidsvirus (…) met soms gevaarlijke gevolgen”. Het bericht volgt na uitspraken van een hoogleraar, die afgelopen week een congres over het virus organiseerde in Ghana.

Een review door Sophie Cohen, kinderarts in opleiding, Emma kinderziekenhuis, Amsterdam UMC
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

• Dit nieuwsbericht hebben we uitgebreider besproken in deze FactGurus podcast van BNR Nieuwsradio.
  

Wat is er op te maken uit de titel?

De kop van het NOS-artikel zegt dat er meer aandacht voor het “levensgevaarlijke RS-virus” moet komen en dat veel ouders het virus niet kennen.
Hoe levensgevaarlijk is het RS-virus? En is er inderdaad te weinig aandacht voor? Is er iets veranderd aan het virus of de kinderen die het oplopen? En is er een medicijn voor?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

RS-virus is een afkorting voor respiratoir syncytieel virus. Het is het meest voorkomende verkoudheidsvirus bij kinderen. Het virus veroorzaakt elk jaar van ongeveer november tot maart een epidemie. Volwassenen en de meeste kinderen krijgen er een ‘gewone’ verkoudheid van, maar jonge kinderen (meestal onder de 1 jaar) kunnen er ernstig ziek van worden. De belangrijkste klachten van deze jonge kinderen zijn benauwdheid en slecht drinken. De kleinste luchtbuisjes in de longen zijn dan ontstoken (bronchiolitis). Bij ernstige benauwdheid worden kinderen opgenomen in het ziekenhuis.
Er bestaat geen medicijn tegen het virus, de infectie gaat uiteindelijk vanzelf weer over. Wel zijn er verschillende manieren om de klachten te verlichten. Er bestaat wel een medicijn (Palivizumab) wat de kans op een ernstig beloop van het RS virus bij zeer kwetsbare kinderen (bijvoorbeeld kinderen met hartafwijkingen, of veel te vroeg geboren kinderen) kan verminderen. Overigens moeten wel 20 baby’s uit deze risicogroep gevaccineerd worden om één ernstige RS-virusinfectie te voorkomen.

Hoe gevaarlijk is het virus nu eigenlijk in Nederland? Dit zijn de cijfers: bijna alle kinderen onder twee jaar komen in contact met het RS-virus. Ongeveer 10% van de kinderen die bij de huisarts komt vanwege het RS-virus wordt in het ziekenhuis opgenomen (zo’n 2000 kinderen per jaar). En weer 10% daarvan (ongeveer 200 kinderen) komt op een intensive-careafdeling terecht. Er overlijden elk jaar een klein aantal kinderen aan het RS-virus. Meestal zijn dit kinderen met een ander medisch probleem, waardoor zij extra gevoelig zijn voor het krijgen van een ernstiger beloop van de infectie. Er lopen verschillende onderzoeken om hier meer inzicht in te krijgen.

Een internationale organisatie, ReSViNET, die zich als doel heeft gesteld om de gevolgen van het RS-virus te verminderen, organiseert jaarlijks een congres , zodat wetenschappers de laatste stand van zaken over het virus met elkaar kunnen delen. De vijfde editie van dit congres vond deze maand plaats in Ghana. Het congres valt dit jaar samen met het begin van het ‘RS-seizoen’ in Nederland. Aanleiding voor het nieuwsbericht lijkt dus het congres en het begin van de jaarlijkse periode waarin kinderen ziek worden door het RS-virus. Een van de organisatoren is een Nederlandse hoogleraar en tevens kinderarts in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht, die een onderzoeksgroep leidt die zicht richt op het RS-virus. Hij vindt dat het virus onvoldoende bekend is: “Bijna alle ouders (…) zeggen dat ze er nog nooit van hebben gehoord”, zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Is dit echt iets nieuws?

Het is niet de eerste keer dat er aandacht wordt gevraagd voor het RS-virus, bijna elk jaar is er in de wintermaanden berichtgeving over (zie bijvoorbeeld deze en deze link). Het virus lijkt nu niet veranderd en er is ook de afgelopen jaren geen toename van het aantal opgenomen kinderen met het RS-virus in Nederland geweest. Maar het virus kan inderdaad gevaarlijk zijn voor hele jonge kinderen en zeker in deze tijd van het jaar is extra aandacht voor het herkennen van de symptomen een goede zaak. Makkelijk is het niet; de infectie begint meestal als een ‘gewone’ verkoudheid en het is niet altijd goed te voorspellen welk kind ernstig ziek zal worden.

Huisartsen kennen het virus goed, en er zijn in de huisartsrichtlijnen duidelijke afspraken wanneer zij jonge kinderen die de symptomen hebben moeten verwijzen naar het ziekenhuis zodat een kinderarts ze kan beoordelen. Het is haast niet mogelijk om besmetting te voorkomen, maar over het algemeen is – net als voor de meeste virussen geldt – goede hygiëne belangrijk, zeker bij kinderen onder het jaar.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Het nieuwsbericht van NOS.nl benadrukt het bestaan en de mogelijk ernstige gevolgen van het RS-virus. De aanleiding van het bericht is een jaarlijks congres over het virus, en niet dat het virus gevaarlijker of meer aanwezig is dan andere jaren. Ondanks dat het RS-virus bij artsen bekend is en in de gangbare richtlijnen voorkomt, is het bericht – zo aan het begin van de periode waarin meer kinderen ziek worden door het virus – wel een mooie geheugenopfrisser voor zowel artsen als ouders: een klein kind dat sneller ademt en slecht drinkt in deze tijd van het jaar kan het RS-virus hebben. Bij twijfel is het altijd goed om dan contact op te nemen met je huisarts.