Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Preventief alzheimermedicijn op komst”

07 november 2016

NRC Handelsblad meldde vorige week dat “een nieuw middel de gevreesde plaques bij Alzheimer lijkt te kunnen voorkomen”. Dit zou blijken uit onderzoek van een farmaceutisch bedrijf. “In 2020 weten we het zeker.”

Review door: redactie i.s.m. Gezondheid en Wetenschap
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Volgens NRC Handelsblad is er een preventief medicijn tegen Alzheimer op komst. De Volkskrant meldt dat “een belangrijke stap is gezet in de ontwikkeling van een Alzheimermedicijn”. Wat is dit precies voor medicijn? Verschilt het van het medicijn waar twee maanden geleden over werd geschreven? En betekent dit dat Alzheimer binnenkort daadwerkelijk voorkómen kan worden?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

De ziekte van Alzheimer is de meest voorkomende vorm van dementie. Doordat hersencellen verloren gaan ontstaan er problemen met het geheugen. Op dit moment is de ziekte niet te voorkómen (‘preventief’) of te genezen.

Het is belangrijk te weten dat op dit moment niet duidelijk is waardoor de hersencellen precies verloren gaan. Wetenschappers denken dat dit de twee belangrijkste mogelijke oorzaken zijn:

  1. Doordat bepaalde eiwitten zich tussen de hersencellen opstapelen ontstaan er zogeheten plaques. Door deze plaques is er minder communicatie tussen hersencellen mogelijk, waardoor problemen met het geheugen ontstaan.
  2. Doordat hersencellen eiwitten bevatten met een afwijkende vorm. Deze zogeheten tau-eiwitten komen ook bij gezonde mensen voor, maar door hun afwijkende vorm bij de ziekte van Alzheimer raken de hersencellen ‘verstopt’.

Wetenschappers weten niet waardoor deze plaques en afwijkende tau-eiwitten worden veroorzaakt. Ook weten zij niet zeker of deze daadwerkelijk de oorzaak zijn van de ziekte van Alzheimer.

Onderzoekers van het farmaceutische bedrijf Merck hebben nu een medicijn ontwikkeld dat de stapeling van deze plaques moet tegengaan. Dit nieuwe medicijn werd eerst getest op ratten, konijnen en apen en verminderde inderdaad de eiwitten die plaques veroorzaken. Ook bleek het medicijn weinig bijwerkingen te hebben.
Na deze onderzoeken kregen 32 patiënten met een “milde tot matige vorm van Alzheimer” het medicijn gedurende 7 dagen toegediend. De 32 patiënten werden in vier groepen verdeeld:

  • De eerste groep kreeg dagelijks een placebo medicijn toegediend
  • Groepen 2, 3 en 4 kregen in oplopende dosis dagelijks respectievelijk 12 mg, 40 mg of 60 mg van het nieuwe medicijn toegediend.

Vervolgens keken de onderzoekers in het hersenvocht naar de concentratie van de eiwitten die de plaques veroorzaken. Hoe hoger de dosis van het medicijn, hoe groter de daling van de concentratie van dit eiwit was. Bij de groep patiënten die de hoogste dosering kreeg was de daling 84%. Er werden geen ernstige bijwerkingen geobserveerd.

De onderzoekers merken op dat de daling van eiwitconcentratie in het hersenvocht niet betekent dat de plaques in de hersenen ook daadwerkelijk verminderen. Ook is het onderzoek gedurende slechts 7 dagen uitgevoerd met een kleine groep patiënten. In een volgend onderzoek willen zij daarom over een langere periode veel meer patiënten met Alzheimer onderzoeken. Dit vervolgonderzoek zal waarschijnlijk enkele jaren in beslag nemen. Het doel hierbij is het nagaan of het verminderen van de eiwitconcentratie in het hersenvocht ook echt leidt tot het verminderen of voorkómen van plaques in de hersenen. Daarbij wordt hopelijk ook duidelijk of dit vervolgens leidt tot minder klachten van Alzheimer, zoals geheugenproblemen.

Is dit echt iets nieuws?

Er wordt veel geschreven over en onderzoek gedaan naar de ziekte van Alzheimer. Zo meldden vrijwel alle landelijke media twee maanden geleden over “voorzichtig optimisme over remedie Alzheimer”. Aanleiding voor deze berichtgeving was een medicijn dat eiwitophopingen in de hersenen zou kunnen verminderen. Het nieuwe medicijn zou nu dus mogelijk het ontstaan van die eiwitophopingen kunnen voorkómen. Het is echter nog te vroeg om hier al uitspraken over te kunnen doen.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Onderzoekers van een farmaceutisch bedrijf hebben een medicijn ontwikkeld dat een vermoedelijke oorzaak van Alzheimer – stapeling van eiwitten tussen hersencellen – mogelijk zou kunnen voorkómen. Bij een kleine groep patiënten die het medicijn één week kregen toegediend, werd een daling van de eiwitconcentratie in hersenvocht gezien. Het is nog niet bekend of deze daling ook zorgt voor het voorkómen van eiwitstapeling tussen hersencellen. Een groter en langer lopend onderzoek kan hier over enkele jaren mogelijk meer inzicht in geven. Het is daarom nog te vroeg om al te stellen dat er een preventief Alzheimermedicijn op komst is.

Categorieën:

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.