“Genezing MS weer dichterbij”

Vrijwel alle media schreven deze week over onderzoek naar de zenuwziekte multiple sclerose (MS), uitgevoerd door het Nijmeegse Radboudumc: een belangrijke ontdekking zou genezing van de ziekte mogelijk dichterbij brengen.

Een review door de redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

• Dit nieuwsbericht hebben we uitgebreider besproken in deze FactGurus podcast van BNR Nieuwsradio. Hierin kun je ook horen dat het MS Fonds per mail heeft bevestigd dat een publicatie van de onderzoeksresultaten naar verwachting nog een half jaar op zich laat wachten.

Wat is er op te maken uit de titel?

“Genezing zenuwziekte MS stap dichterbij”, kopt Algemeen Dagblad. NU.nl schrijft dat “onderzoek mogelijk meer duidelijkheid geeft over de oorzaak van MS” en volgens De Telegraaf is “Genezing MS weer dichterbij”. NPO Radio 1 heeft het zelfs al over “een nieuw medicijn”.
Hoe terecht is deze hoopgevende berichtgeving? En is er een reden waarom deze berichtgeving juist deze week verscheen?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Multiple sclerose (MS) is een ziekte van het centrale zenuwstelsel. De precieze oorzaak is onbekend, maar bij MS valt het eigen afweersysteem de laag rondom de zenuwcellen (myeline) aan. Hierdoor geven deze zenuwcellen minder goed signalen van en naar de hersenen door en kunnen er verlammings- en uitvalsverschijnselen optreden. Myelin Basic Protein (MBP) is een eiwit dat een belangrijk onderdeel van deze beschermende myelinelaag vormt.

Bron van de verschillende nieuwsberichten is een persbericht van het Radboudumc. Wetenschappers zouden “meerdere DNA-varianten gevonden hebben die een verhoogd risico geven op MS”. Volgens dit persbericht is “de belangrijkste ontdekking een genetische variant het zogenoemde MBP-gen dat een belangrijke rol speelt in het ontstaan van MS”. Het is in het persbericht niet geheel duidelijk of het hier om een tussenstap in een onderzoek of een reeds afgerond onderzoek gaat. In ieder geval lijkt het onderzoek op dit moment nog niet gepubliceerd en zijn de onderzoekresultaten dus niet in te zien. Ook is niet duidelijk of deze op korte termijn wel gepubliceerd gaan worden.

Waarom wordt dan juist nu het persbericht verstuurd? Het persbericht meldt dat “deze genetische varianten zijn ontdekt met behulp van financiering van wetenschappelijk onderzoek door het Nationaal MS Fonds“. Dit fonds organiseert jaarlijks elke derde week van november een collecteweek om geld op te halen voor onderzoek naar MS. Een van de betrokken onderzoekers van het Radboudumc zegt dat er een vervolgonderzoek moet komen “om de oorzaken van MS nóg beter te doorgronden” en “op langere termijn nieuwe behandelingen te ontwikkelen voor de bestrijding van MS”. Dit onderzoek zou ongeveer 750.000 euro kosten, maar “zonder de hulp van de donateurs van het Nationaal MS Fonds niet mogelijk” zijn. De reden van het juist nu verschijnen van het nieuws lijkt dus niet zo zeer (alleen) de inhoud van het onderzoek, maar vooral (ook) de start van de collecteweek voor MS.

Is dit echt iets nieuws?

Aangezien MBP een belangrijk bestanddeel is van de laag rondom de zenuwcellen zijn er eerder al veel onderzoeken verricht naar het verband tussen MBP en MS. Onderzoeken uit 2003 en uit 2007 lieten zien dat het hebben van antistoffen tegen MBP een voorspellende waarde heeft voor het ontwikkelen van MS. Alleen verschenen er in 2007 ook twee onderzoeken die dit juist niet lieten zien (deze en deze). In 2017 liet een ander onderzoek zien dat verschillende variaties in het MBP-gen mogelijk een rol spelen in de mate van ernst in het beloop van MS. De koppen die melden dat er een “genetische afwijking gevonden is die mogelijk MS veroorzaakt” zijn dus misschien minder groot nieuws dan in eerste instantie gedacht.

Het is tot nu toe nog niet gelukt om aan te tonen dat een afwijking in het MBP-gen ook daadwerkelijk leidt tot het krijgen van MS. Als dit de Nijmeegse wetenschappers nu wel is gelukt zou dat zeker iets nieuws zijn, maar dat blijft dus (voorlopig) onduidelijk.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Vrijwel alle media schreven deze week over een onderzoek van het Radboudumc dat een genetische afwijking zou hebben gevonden die mogelijk multiple sclerose veroorzaakt. Behalve dat het betrokken gen al jarenlang in verband wordt gebracht met de ziekte en het onderzoek nog niet is gepubliceerd, lijkt het nu verschijnen van het bericht vooral ingegeven door de start van de collecteweek die wordt georganiseerd door het Nationaal MS Fonds. Of op dit moment al kan worden gesteld dat het onderzoek leidt tot “een nieuw medicijn” of “ons dichter bij de genezing van MS” brengt, is dus nog de vraag.