Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Studie: zeelucht goed tegen kanker”

27 januari 2019

“Zeelucht helpt om kanker te bestrijden”, aldus De Telegraaf. Het nieuwsbericht is gebaseerd op Vlaams onderzoek, maar is dit daadwerkelijk de conclusie van de onderzoekers?

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

De Telegraaf schrijft dat “zeelucht inademen helpt om kanker te bestrijden” en ook Algemeen Dagblad kopt dat “zeelucht inademen helpt tegen kanker”. Betekent dit dat kankerpatiënten voortaan als onderdeel van hun behandeling de kustlijn moeten bezoeken?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Om dit onderzoek te kunnen begrijpen is het belangrijk te weten dat kanker een ongecontroleerde deling is van cellen. In tegenstelling tot normale cellen, blijven kankercellen delen zonder te stoppen. Medicijnen tegen kanker proberen deze celdeling te remmen of zelfs te doen stoppen.

Onderzoekers van de Universiteit Gent en de Vlaamse marine hebben gekeken naar effecten van kleine stof- en vloeistofdeeltjes die in de lucht bij de zee zweven: denk hierbij aan de nevel die ontstaat doordat golven zeewater op het strand slaan. De onderzoekers noemen dit zeespray. Doel van het onderzoek was om te kijken welke effecten zeespray op kankercellen heeft.

De onderzoekers stelden daarom menselijke longkankercellen bloot aan verschillende stoffen, namelijk:

  1. Een uit zeewater onttrokken algentoxine (hYTX). Dit is een bioactieve stof gemaakt door algen,
  2. Een kunstmatige versie van dezelfde algentoxine,
  3. Zeespray afkomstig van de Vlaamse kust, en
  4. Een chemische stof die celdeling remt (‘remmende stof’).

Vervolgens vergeleken onderzoekers longkankercellen voor en na de blootstelling aan een van deze vier stoffen. Ze bestudeerden hierbij vooral bepaalde genen die betrokken zijn bij celdeling. Blootstelling aan de algentoxine en de kunstmatige algentoxine leidde tot meer activiteit van deze genen – en dus mogelijk tot méér celdeling. Terwijl blootstelling aan de zeespray en de remmende stof juist tot minder activiteit van deze genen leidde en misschien zelfs zou kunnen leiden tot celdood. Op basis van deze bevinding concluderen de onderzoekers dat zeespray “van remmende invloed lijkt op de celdeling”. Aan de andere kant lijken algentoxines juist te leiden tot méér celdeling. Omdat deze algentoxines ook een bestanddeel zijn van zeespray vermoeden de onderzoekers dat zeespray stoffen bevat die zowel van positieve als van negatieve invloed zijn op de menselijke celdeling. Zij stellen daarom dat deze stoffen “mogelijk bruikbaar zouden kunnen zijn in nieuwe medicamenteuze toepassingen”.

In hetzelfde onderzoek bleken de onderzochte stoffen ook van invloed te zijn op een enzym dat betrokken is bij het menselijke cholesterolgehalte (het zogenaamde PCSK9). Een tweede conclusie van de onderzoekers is daarom dat hun resultaten ook aanleiding geven tot verder onderzoek naar toepassing bij de behandeling van een te hoog cholesterolgehalte.

Is dit echt iets nieuws?

Er zijn de afgelopen jaren verschillende positieve en negatieve gezondheidseffecten van kleine stof- en vloeistofdeeltjes beschreven. Kankerbehandelingen met zeewater zijn er nu echter zeker (nog) niet. In het nieuwsbericht van Algemeen Dagblad wordt daarom door een woordvoerder van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) terecht opgemerkt dat “het nieuws wordt gebracht alsof zeelucht kan voorkomen dat je kanker krijgt”, maar dat dit op basis van dit onderzoek absoluut niet is te zeggen. In een laboratorium is in losse cellen een mogelijk effect gezien op de celdeling, maar hiermee kan zeker niet worden gesteld dat er een vergelijkbaar effect zal zijn wanneer mensen met longkanker zeelucht inademen.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

De Telegraaf en Algemeen Dagblad plaatsen allebei een nieuwsbericht met een kop die suggereert dat zeelucht kanker positief kan beïnvloeden. Het Vlaamse onderzoek waar deze berichten op zijn gebaseerd heeft inderdaad laten zien dat de celdeling van longkankercellen in het laboratorium mogelijk geremd wordt door kleine deeltjes uit zeelucht. Maar dit betekent niet dat het inademen van zeelucht ook hetzelfde effect heeft bij mensen die lijden aan longkanker. Ook bleken sommige bestanddelen van de ‘zeespray’ de celdeling juist te stimuleren. Behalve dat er met ‘het halen van een frisse neus’ aan het strand natuurlijk niets mis is, is helaas absoluut niet te stellen dat zeelucht kanker bestrijdt.

Categorieën:

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.