Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Elke maand zeker 20 ziekenhuisdoden door medische fouten”

02 april 2018

Begin vorige week schreef RTL Nieuws dat “in Nederland elke maand zeker 20 ziekenhuispatiënten sterven door medische fouten”. Dit zou blijken uit cijfers die RTL heeft opgevraagd bij de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd. Andere media zoals Trouw en NOS namen de berichtgeving al snel over.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Volgens de kop van het nieuwsbericht overlijden er maandelijks zeker 20 patiënten in het ziekenhuis door een ‘medische fout’. RTL vervolgt het bericht met dat uit hun onderzoek “ook nog eens naar voren komt dat elke maand gemiddeld 32 mensen schade oplopen door een fout in het ziekenhuis”.
Hoe komt RTL precies tot deze getallen? En in welke context worden deze geplaatst?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

RTL heeft de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) gevraagd om openheid te geven over meldingen die ziekenhuizen hebben gemaakt van zogenoemde calamiteiten. Een calamiteit wordt beschreven als “een niet-beoogde of onverwachtse gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg en die tot de dood van een patiënt of een ernstig schadelijk gevolg voor de patiënt of cliënt heeft geleid”. Zulke calamiteiten worden in de media vaak ‘medische fouten’ of ‘medische missers’ genoemd. Ziekenhuizen zijn verplicht om calamiteiten te melden bij de IGJ.

RTL heeft nu de calamiteiten die door alle Nederlandse ziekenhuizen zijn gemeld in de periode januari 2016 – oktober 2017, openbaar gemaakt. Daaruit blijkt dat in die periode 1965 calamiteiten zijn gemeld, waarbij in 1163 van de gevallen (60% van de gemelde calamiteiten) ook daadwerkelijk sprake zou zijn geweest van vermijdbare schade: 471 patiënten overleden en 716 patiënten liepen ernstige schade op. Voor de periode januari 2016 – oktober 2017 zou dat dus neerkomen op ongeveer 20 sterfgevallen en 30 patiënten met ernstige schade per maand, als gevolg van potentieel vermijdbaar medisch handelen. RTL gaat verder niet inhoudelijk op de cijfers in en plaatst deze ook niet in enige context. Wel is de lijst met gemelde calamiteiten terug te vinden op de website. Op deze lijst is te zijn dat een aanzienlijk aantal van de calamiteiten (ongeveer 150) betrekking heeft op de periode vóór 2016.

Het is lastig om de genoemde getallen in context te plaatsen. Is 20 overlijdensgevallen per maand nu veel of juist weinig? Over heel Nederland bekeken komen de getallen neer op ongeveer 3 overlijdens door een calamiteit per ziekenhuis per jaar (20 per maand komt neer op 240 per jaar; gedeeld door ongeveer 80 ziekenhuizen in Nederland komt dit neer op 3 per ziekenhuis per jaar).

Is dit echt iets nieuws?

Er wordt met regelmaat geschreven over ‘medische fouten’ in Nederlandse ziekenhuizen. De daarbij genoemde cijfers zijn echter erg wisselend. Verwarrend genoeg meldt RTL bijvoorbeeld in hun eigen nieuwsbericht al dat uit onderzoek door het onderzoeksinstituut NIVEL blijkt dat van de 36.000 jaarlijkse overlijdensgevallen in Nederlandse ziekenhuizen, dit “bij bijna 3 op de 1.000 patiënten het gevolg is van een medische fout”. Dit zou dus neerkomen op slechts 9 overlijdensgevallen door een ‘medische fout’ per maand (3 op 1.000 maal totaal 36.000 patiënten leverde 108 per jaar; oftewel  9 per maand) in tegenstelling tot de “zeker 20 ziekenhuisdoden per maand” in de kop van het nieuwsbericht.

De IGJ vermeldt bij het openbaar maken van de calamiteiten dat ziekenhuizen steeds vaker calamiteiten melden en dit steeds vaker in openheid met de betrokken patiënt of diens naasten bespreken: “Zorgaanbieders leren calamiteiten beter herkennen en melden eerder (…), waardoor de kans kleiner wordt dat de ongewenste situatie nog eens voorkomt”.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

RTL Nieuws meldt dat uit het aantal meldingen van zogenoemde calamiteiten blijkt dat in Nederlandse ziekenhuizen maandelijks zeker 20 patiënten overlijden en ruim 30 patiënten ernstige schade oplopen door ‘medische fouten’. Deze cijfers betekenen concreet dat ongeveer 3 patiënten per ziekenhuis per jaar overlijden door medisch handelen. Volgens cijfers van onderzoeksinstituut NIVEL die RTL in hetzelfde nieuwsbericht aanhaalt zouden echter niet 20, maar 9 patiënten per maand overlijden door een ‘medische fout’.
De Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd meldt dat ziekenhuizen steeds vaker calamiteiten melden en deze in openheid met de betrokkenen bespreken. Openheid over calamiteiten zou moeten leiden tot verbeteringen van kwaliteit en veiligheid van de zorg, waardoor potentieel vermijdbare schade en sterfte bij patiënten zo veel mogelijk wordt voorkomen.

Gerelateerde berichten

Sorry, we couldn't find any posts. Please try a different search.

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.