Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Gele koorts dreigt over te slaan naar Europa”

22 augustus 2016

Vorige week meldde NU.nl dat “een dodelijk Afrikaans virus mogelijk overslaat naar Amerika en Europa”. Afrika zou kampen met de ernstigste uitbraak van gele koorts in dertig jaar.

Review door: redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Gele koorts dreigt volgens het nieuwsbericht over te slaan naar Europa. Wat is gele koorts eigenlijk en welke aanwijzingen zijn er precies voor deze dreiging? En heeft dit op dit moment ook al gevolgen voor Europa of Nederland in het bijzonder?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Het nieuwsbericht op NU.nl lijkt voornamelijk gebaseerd op een ander nieuwsbericht dat dezelfde dag verscheen in de Engelse krant The Independent. In deze krant werden uitspraken van de directeur van hulporganisatie Save the Children vermeld. De uitspraken waren afkomstig uit een persbericht van deze organisatie.
Het persbericht vermeldt het volgende:

  • Een gele koortsepidemie verspreidt zich op dit moment door de Afrikaanse landen Congo en Angola.
  • Ongeveer 20 procent van de besmette personen is overleden.
  • Op dit moment zijn er 7 miljoen vaccins beschikbaar in Congo.
  • Dit aantal vaccins is onvoldoende om alleen al alle inwoners van de hoofdstad van Congo te vaccineren, laat staan het gehele land.

Het persbericht vermeldt geen concrete aanwijzingen dat gele koorts op dit moment in Europa aanwezig is of dat er aanwijzingen zijn dat het zich naar Europa zal verspreiden. Het bericht lijkt voornamelijk bedoeld om aan te geven dat er een ernstig tekort aan vaccins in deze Afrikaanse landen is.
Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meldt dat het vaccin beperkt beschikbaar is. Zij werkt op dit moment aan een oplossing: één vijfde deel van het standaard vaccin kan dienen als een kortetermijnoplossing. Deze dosis zou mensen in ieder geval 12 maanden, en mogelijk langer, beschermen tegen gele koorts. En om verspreiding buiten deze gebieden te voorkómen mag je met dit ‘alternatieve vaccin’ niet internationaal reizen.

Is dit echt iets nieuws?

Gele koorts is een tropische ziekte die wordt veroorzaakt door een virus en alleen voorkomt in bepaalde tropische regio’s. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) meldt dan ook dat gele koorts niet in Nederland voorkomt en ook dat “er geen patiënten bekend zijn die gele koorts als reizigersziekte hebben meegenomen naar Nederland“. Voor reizigers naar landen waar gele koorts voorkomt is in Nederland een vaccin beschikbaar en het is voor sommige landen zelfs verplicht om gevaccineerd te zijn.
Het zou daarom groot nieuws zijn als gele koorts inderdaad in Nederland of ergens anders in Europa zou voorkomen. Er zijn echter twee belangrijke redenen waarom zo’n uitbraak niet waarschijnlijk is:

  1. Gele koorts wordt overgebracht door tropische muggen, hoofdzakelijk door de gelekoortsmug. Deze muggensoort komt niet voor in Nederland, en voor zover bekend ook niet in andere delen van Europa of bijvoorbeeld Noord-Amerika. (een andere tropische mug die wel af en toe in Nederland opduikt is de tijgermug, maar deze kan géén uitbraak van gele koorts veroorzaken)
  2. Gele koorts kan niet worden overgedragen van mens op mens, zoals bijvoorbeeld het geval is bij Ebola.

Wel is er een kleine kans dat een gelekoortsmug ‘meelift’ in vliegtuigen of schepen. Ook kan iemand na besmetting met het gelekoortsvirus naar Nederland reizen. Op deze manier zou het gelekoortsvirus bijvoorbeeld in China zijn gekomen waar het virus van nature ook niet voorkomt. Dit is wellicht de reden voor de stelling dat “gele koorts dreigt over te slaan naar Europa”. Maar daarbij wordt dus voorbijgegaan aan het feit dat overdracht van het virus geheel afhankelijk is van tropische muggen die in Europa niet kunnen overleven.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Een nieuwsbericht op NU.nl meldt dat gele koorts dreigt over te slaan naar Europa. Echter blijkt de aanleiding een persbericht van hulporganisatie Save the Children, waarin wordt vermeld dat er in twee Afrikaanse landen een gele koortsepidemie gaande is waarbij het belangrijkste probleem een tekort aan gele koortsvaccins is.
In Nederland komt gele koorts niet voor. Het virus kan bovendien niet van mens op mens worden overgedragen, zoals bijvoorbeeld het ebolavirus. Omdat de ziekte verspreid wordt door een mug die niet in het Europese klimaat kan overleven, lijkt van een dreigende epidemie die overslaat naar Europa vooralsnog dus geenszins sprake.

Gerelateerde berichten

Sorry, we couldn't find any posts. Please try a different search.

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.