Ga je beter kunstschaatsen door het middel trimetazidine?

Over de positieve dopingtest van de 15-jarige kunstschaatsster Kamila Valieva, met de bijnaam ‘Miss Perfect’, is in verschillende media geschreven. Ze zou positief getest zijn op het geneesmiddel trimetazidine tijdens de Russische kunstschaatskampioenschappen eind december 2021. De testuitslag werd pas tijdens de recente olympische spelen bekendgemaakt. De eerste verklaring van Valieva is dat de positieve test kwam doordat zij het geneesmiddel van haar opa binnen heeft gekregen. Maar ga je er eigenlijk wel beter door kunstschaatsen?

Een review door: Wisse Bakker, arts en apotheker. Vanuit de samenwerking tussen Dokter Media en de afdeling klinische farmacologie van het Leids Universitair Medisch Centrum.
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Waarom gebruikt de opa van Kamila Valieva trimetazidine?

Trimetazidine werd rond de jaren 70 op de markt gebracht en is in sommige landen (maar niet in Nederland) geregistreerd voor de behandeling van hartpatiënten met pijn op de borst (angina pectoris). Pijn of druk op de borst wordt veroorzaakt door zuurstoftekort in de hartspier. Het zuurstoftekort wordt veroorzaakt door een vernauwing van de kransslagaders, de bloedvaten die het hart van zuurstof voorzien. Dit is een veelvoorkomende aandoening bij ouderen, en mogelijk gebruikt de opa van Valieva om die reden trimetazidine.

Waarom is trimetazidine verboden voor sporters?

Trimetazidine staat op de WADA dopinglijst, dus gebruik is voor professionele sporters verboden. Waarom het op die lijst terecht is gekomen is niet helemaal duidelijk. Of je van trimetazidine een betere sporter wordt valt te betwijfelen. Dat gebruik van het middel zorgt voor betere glucoseverbranding in de cel, zou in theorie voordelig kunnen zijn. Maar er is geen enkel bewijs dat dit in gezonde mensen, laat staan in sporters, een positief effect heeft op sportprestaties.

Een kür bij het kunstschaatsen duurt bovendien maar enkele minuten, waarbij hoogenergetische sprongen worden uitgevoerd. Bij zo’n korte inspanning schakelt het lichaam al automatisch over op efficiëntere glucoseverbranding. Daarom lijkt het niet aannemelijk dat trimetazidine daarbij een extra voordeel oplevert. En bovendien: elk geneesmiddel heeft bijwerkingen, en bij trimetazidine is dat niet anders. Gerapporteerd zijn onder meer spierstijfheid, beven en trage bewegingen. Geen fijne bijwerkingen als je moet kunstschaatsen! De keuze voor trimetazidine als dopingmiddel bij het kunstschaatsen lijkt dan ook onlogisch en onverstandig.

Hoe het met de overtreding van Valieva af gaat lopen is nog onduidelijk. Op dit moment wordt er vooral ook gewezen op de rol van het begeleidingsteam om haar heen. En of het nu de druk van haar team was, de grote aandacht in de media, de hoge verwachtingen of misschien wel de bijwerkingen van het gebruikte middel: topfavoriete Valieva viel tijdens haar laatste kür en eindigde naast het podium.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Allereerst is het natuurlijk bijzonder onverstandig om als topsporter doping te gebruiken. Bij topsporters wordt regelmatig gecontroleerd op dopinggebruik en de kans om betrapt te worden is dus aanzienlijk. Ook kunnen dopingmiddelen schadelijke effecten hebben. Voor trimetazidine geldt ook nog eens dat het onwaarschijnlijk is dat je er als sporter beter door gaat presteren.

In Nederland wordt veel geschaatst; laten we dat vooral zonder trimetazidine blijven doen en geen scheve schaats gaan rijden!