Berichten van Dokter Media

Dokter Media brengt nuance en duiding bij medisch nieuws.

“Glutenvrij dieet zonder medische indicatie mogelijk slecht voor gezondheid”

08 mei 2017

Een aantal dagen terug schreef NU.nl over mogelijke schadelijke effecten van een glutenvrij dieet: “Het vermijden van gluten in het dieet, zonder dat daar een medische indicatie voor is, zou volgens onderzoekers schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid.” Het bericht volgt op Amerikaans onderzoek.

Review door: de redactie i.s.m. Gezondheid en Wetenschap
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier


Wat is er op te maken uit de titel?

Volgens het nieuwsbericht zou een glutenvrij dieet zonder dat daar een ‘medische indicatie’ voor is, mogelijk schadelijk zijn voor de gezondheid. Uit Amerikaans onderzoek zou blijken dat mensen die geen gluten eten, ook minder volkoren granen eten. Dit zou kunnen leiden tot een groter risico op een hartinfarct.
Hoe duidelijk is dit ‘mogelijk schadelijke effect’? En wat betekent dit nieuws voor mensen die wél een medische indicatie hebben voor een glutenvrij dieet?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Gluten is een eiwit dat voorkomt in granen, zoals tarwe, gerst en spelt. Mensen met de ziekte coeliakie kunnen geen gluten verteren, met ernstige maag- en darmproblemen tot gevolg. Zij moeten glutenvrij eten voor hun gezondheid (en hebben daarom een ‘medische indicatie’ voor een glutenvrij dieet). De laatste tijd lijkt een glutenvrij dieet echter steeds vaker ook gevolgd te worden door mensen zonder coeliakie.

Amerikaanse onderzoekers hebben gekeken naar het verband tussen glutenconsumptie en het risico op een hartinfarct. De onderzoekers maakten hierbij gebruik van gegevens uit twee langlopende onderzoeken (van 1986 tot 2010), waarbij ruim 110.000 mensen zonder coeliakie zeer uitgebreid gevraagd werd naar hun eet- en drinkgewoonten. De deelnemers vulden deze vragenlijsten om de 2 jaar in. Daaruit hebben de onderzoekers de hoeveelheid gluten berekend. Verder werd genoteerd hoeveel mensen tijdens de onderzoeksperiode overleden aan een hartinfarct.
De onderzoekers stelden vast dat deelnemers met de hoogste glutenconsumptie minder risico liepen te overlijden aan een hartinfarct dan diegenen met de laagste glutenconsumptie. Echter, de groep die weinig gluten at, leefde over het algemeen ook ongezonder: zij rookten meer en consumeerden meer alcohol, vet en rood vlees. Wanneer met deze factoren rekening werd gehouden, viel het verschil in risico op een hartinfarct weer weg.
Wanneer speciaal gekeken werd naar een hoge glutenconsumptie als gevolg van een hoge consumptie aan volkoren granen (zoals volkorenbrood of volkorenpasta) dan hadden die mensen 15% minder kans op een hartinfarct in vergelijking met de mensen die weinig gluten gebruikten.

De onderzoekers concluderen dat een glutenvrij dieet het risico op een hartinfarct vergroot, vooral omdat mensen met zo’n dieet ook volkoren granen van hun menu schrappen. Zij raden mensen zonder coeliakie daarom af om een glutenvrij dieet te volgen.

Is dit echt iets nieuws?

De toenemende populariteit van het volgen van een glutenvrij dieet door mensen zonder coeliakie is vaker in het nieuws. De gezondheidseffecten van gluten staan daarbij vaak ter discussie. Onlangs verscheen bijvoorbeeld het bericht dat een glutenvrij dieet zou zorgen voor een grotere kans op diabetes. Vorig jaar stelde een Nederlandse maag-, darm- en leverarts in een nieuwsbericht op NU.nl dat “er geen enkele aanwijzing is dat een glutenvrij dieet gezonder of verstandig zou zijn als er geen medische reden voor is.”
De Amerikaanse onderzoekers voegen daar nu aan toe dat het volgen van een glutenvrij dieet kan leiden tot een hogere kans op een hartinfarct.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Naar aanleiding van Amerikaans onderzoek meldt NU.nl dat het volgen van een glutenvrij dieet door mensen die hier geen medische reden voor hebben “schadelijk zou kunnen zijn voor de gezondheid”. Uit het onderzoek blijkt dat mensen met een hoge inname van volkoren producten – waar veel gluten in zit – 15% minder kans hebben op een hartinfarct dan mensen die weinig gluten consumeren. De onderzoekers raden mensen zonder coeliakie daarom af om een glutenvrij dieet te volgen. Bij het onderzoek is overigens alleen naar de kans op het krijgen van een hartinfarct gekeken en niet naar eventuele andere gezondheidseffecten.
Het voedingsadvies van het Voedingscentrum stelt dat gluten alleen schadelijk zijn voor mensen met coeliakie. Voor andere mensen geldt als voedingsadvies de ‘Schijf van Vijf’, waar gluten bevattende volkorenproducten ook onderdeel van zijn.

Nieuwsbrief

Over Dokter Media

Dokter Media is een platform ter nuancering en duiding van medisch nieuws.

Dokter Media is een initiatief van artsen Tijs Stehmann en Lester du Perron.

Betrouwbare website

Onze website is gecertificeerd door Health On the Net, dat staat voor betrouwbare informatie over gezondheid.