Helpt periodiek vasten tegen MS?

RTL Nieuws berichtte onlangs dat periodiek vasten mogelijk kan helpen tegen verschillende hersenaandoeningen, waaronder multiple sclerose (MS). Het bericht komt voort uit onderzoek van de afdeling Psychiatrie van het Nijmeegse Radboudumc. Dit onderzoek bevindt zich echter nog in de beginfase, er zijn nog veel onzekerheden. Het is daarom nog onduidelijk of periodiek vasten inderdaad een gunstig effect heeft op het beloop van MS. Verder onderzoek zal daar meer duidelijkheid over moeten geven.

Een review door: Jasmijn Sijben, arts-onderzoeker Maag-Darm-Leverziekten
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Wat suggereert de kop?

Patiënten met MS vragen zich na het lezen van deze kop wellicht af of vasten hen kan helpen. Hoe werkt dat vasten? En waar is dit nieuwsbericht precies op gebaseerd?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Om het nieuws goed te begrijpen is het belangrijk eerst iets meer te weten over vasten.
Wanneer iemand regelmatig eet, wordt er via de darmwand voldoende suiker opgenomen in het bloed om de lichaamscellen van brandstof te voorzien. Bij vasten schakelt het lichaam over op de verbranding van vetten. Daardoor is de suikerspiegel in het bloed lager en is de concentratie van ketonen (een bijproduct van de vetverbranding) hoger. Deze veranderingen zouden mogelijk een positief effect kunnen hebben op de gezondheid van zenuwcellen.

Nijmeegse onderzoekers hebben daarom een literatuuronderzoek gedaan om het effect van vasten op onder andere MS te bekijken. MS is een ziekte van het centrale zenuwstelsel. De onderzoekers vonden 2 kleine onderzoeken die een mogelijk gunstig effect van vasten lieten zien bij patiënten met MS:

In een Amerikaans onderzoek hebben 20 patiënten met MS gedurende 7 dagen periodiek gevast, 20 patiënten hebben een koolhydraatarm dieet gevolgd, en nog eens 20 patiënten volgden een normaal dieet. De resultaten van de 3 diëten werden bepaald met vragenlijsten. Periodiek vasten leidde tot een verbetering in de kwaliteit van leven, dit betrof zowel de psychische als de lichamelijke aspecten hiervan. Ook werd een milde afname in de mate van beperkingen gerelateerd aan MS gezien. Een belangrijke kanttekening bij deze resultaten is dat het aantal patiënten te laag is om al in het algemeen iets over de effectiviteit van het vasten te kunnen zeggen. De onderzoekers suggereren daarom zelf al het onderzoek uit te breiden, en daarnaast de effecten van vasten op het zenuwstelsel te beoordelen met MRI-scans en bloedonderzoeken.

Een ander klein onderzoek met 15 MS-patiënten bekeek het effect van vasten op de samenstelling van bacteriën in de darm (ook wel darmflora of microbioom genoemd). Daarbij werden veranderingen gezien die bij muizen effectief blijken tegen MS.

Alle andere onderzoeken naar het effect van vasten op MS betroffen dieronderzoeken.

Op basis van dit literatuuronderzoek concluderen de Nijmeegse onderzoekers dat vasten een interessante behandeling is om verder te onderzoeken: “Goed uitgevoerd onderzoek bij de mens moet een duidelijker beeld gaan opleveren van de langetermijneffecten van periodiek vasten op de preventie en de progressie van hersenziekten.”

Is dit echt iets nieuws?

Of vasten gunstige effecten heeft voor de gezondheid is een vraag die regelmatig terugkomt. Onderzoek naar vasten bij patiënten met borstkanker die chemotherapie krijgen leverde positieve resultaten op, maar die moeten nog bevestigd worden met meer onderzoek voordat de aanpak aangeraden kan worden. Voor een gunstig effect van vasten bij reuma is onvoldoende bewijs. Bovendien kan vasten voor sommige mensen gevaarlijk zijn. Het Nederlands Huisartsen Genootschap waarschuwt bijvoorbeeld voor gevaren van vasten bij mensen met suikerziekte (diabetes) vanwege de verhoogde kans op ontregeling van de bloedsuikerspiegel.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Of vasten inderdaad een behandeling kan zijn voor MS of andere hersenziekten blijft voorlopig nog de vraag. Bij patiënten met MS zijn de beschikbare gegevens te schaars om al duidelijke conclusies te trekken. Uitgebreider vervolgonderzoek moet daar meer inzicht in geven, maar dat zal vermoedelijk nog wel jaren duren. Ook het Nijmeegse onderzoek is nog geen reden om zelf te starten met vasten.