“Eindelijk een middel tegen het voor kinderen dodelijke RS-virus”

Vorige week schreef onder andere de Volkskrant over ‘een eenvoudig middel’ dat kinderen zou beschermen tegen het RS-virus, een ziekte ‘die elke winter opnieuw overvolle kinder-ic’s veroorzaakt’. Aanleiding voor dit nieuws is een recent gepubliceerd onderzoek waaruit blijkt dat kinderen die een nieuw vaccin kregen toegediend, minder vaak en minder ernstig ziek werden van het RS-virus. Het nieuwe vaccin is echter nog niet getest bij kinderen die volgens de huidige richtlijnen in aanmerking komen voor een al bestaand vaccin. De meest kwetsbare kinderen zijn dus niet meegenomen in het onderzoek. Het zal waarschijnlijk nog enkele jaren duren voordat duidelijk is welke kinderen voor het nieuwe vaccin in aanmerking komen en het daadwerkelijk beschikbaar komt.

Een review door: de redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Wat is er op te maken uit de titel?

De Volkskrant stelt dat er een middel is ontdekt dat kinderen beschermt tegen het ‘dodelijke RS-virus’. Uit de inleiding blijkt dat dit ‘eenvoudig(e) middel’, een vaccin, in zicht is. Verschillende andere media namen het nieuwsbericht over.
Wanneer is dit vaccin beschikbaar? En bestaat er niet al een vaccin tegen het RS-virus?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Het RS-virus (respiratoir syncytieel virus) is een veelvoorkomend verkoudheidsvirus dat met name in de wintermaanden voorkomt. De meeste kinderen krijgen er ‘een gewone verkoudheid’ van, maar vooral kinderen jonger dan een jaar kunnen er ernstig ziek van worden. Kinderen die te vroeg geboren zijn of problemen hebben met hart of longen, hebben een grotere kans op een ernstig beloop van een RS-virusinfectie. Een ernstig beloop gaat gepaard met een ontsteking in de longen, waarbij soms een ziekenhuisopname en heel soms een IC-opname nodig zijn; een klein aantal van die ernstig zieke kinderen overlijdt door de infectie.
Er is geen medicijn tegen het RS-virus; doorgaans gaat de infectie vanzelf over. Voor de zeer kwetsbare kinderen bestaat er wel een middel, palivizumab (merknaam Synagis^®), dat de kans op een ernstig beloop verkleint. Behalve dat dit middel – een soort vaccin – duur is, werkt het maar kort, waardoor zij elke maand opnieuw een injectie moeten krijgen om beschermd te blijven. Vanwege de kosten, de belasting van het vele prikken en vooral de relatief kleine kansen op een ernstig beloop bij niet-kwetsbare kinderen, komen alleen kinderen met een verhoogd risico op een ernstig beloop van een infectie in aanmerking voor deze vaccinatie. Twintig baby’s met zo’n verhoogd risico moeten het medicijn krijgen om één ernstige RS-virusinfectie te voorkomen.

Onderzoekers hebben nu een nieuw vaccin getest, nirsevimab, dat ontwikkeld is om kinderen het gehele ‘RS-seizoen’ te beschermen. Hierdoor zouden de kinderen niet elke maand opnieuw geprikt hoeven worden. Het nieuwe vaccin werd vergeleken met een placebo. Aan het onderzoek deden bijna 1500 te vroeg geboren baby’s uit 23 landen mee, die willekeurig of het nieuwe vaccin of de placebo kregen. De baby’s werden een jaar lang gevolgd.
Uit het onderzoek bleek dat baby’s die het vaccin kregen, 70% minder luchtweginfecties door het RS-virus kregen dan baby’s die de placebo kregen (25 van de 969 kinderen in de vaccingroep ten opzichte van 46 van de 484 in de placebogroep). Ook was in de vaccingroep het aantal ziekenhuisopnames bijna 80% lager dan in de placebogroep. Verder hoefden geen van de kinderen in de vaccingroep op de IC opgenomen te worden, terwijl dit bij 5 baby’s in de placebogroep wel nodig was.
Er werden geen ernstige bijwerkingen van het vaccin gezien. Door het nog beperkte aantal kinderen dat de vaccinatie heeft gekregen en de korte duur van het onderzoek kunnen er nog geen duidelijke uitspraken worden gedaan over eventuele zeldzame bijwerkingen en veiligheid op de langere termijn.

Een belangrijke kanttekening bij het onderzoek is dat het vaccin alleen is getest bij een specifieke groep kinderen: te vroeg geboren baby’s zonder hart- of longaandoening. Dit zijn niet de kinderen die volgens de huidige richtlijnen in aanmerking komen voor RS-virus vaccinatie: die werden uitgesloten van deelname. Of het nieuwe vaccin ook werkzaam en veilig is bij deze meest kwetsbare groep, is dus niet onderzocht. Onderzoek naar de werkzaamheid bij gezonde baby’s die niet te vroeg geboren zijn is onlangs gestart.

Is dit echt iets nieuws?

Zoals Dokter Media eerder liet zien, is het RS-virus bijna elk jaar in het nieuws, meestal aan het begin van de wintermaanden. Dat het onderzoekers nu gelukt lijkt te zijn om een vaccin te maken dat jonge kinderen voor langere tijd kan beschermen tegen een infectie door dit virus, is een mooie stap in de strijd tegen het soms ernstige beloop van dit gelukkig meestal onschuldige virus.
Hoewel het onderzoek hoopvolle resultaten laat zien, moet er echter nog veel aanvullend onderzoek worden gedaan voordat het vaccin beschikbaar komt. Daarbij is belangrijk te benadrukken dat ‘bijna 80% minder ziekenhuisopnames door het vaccin’, wat een relatief risico beschrijft, concreet betekent dat 30 kinderen het vaccin moeten krijgen om één ziekenhuisopname te voorkomen (het zogeheten number needed to treat).

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Eén enkele dosis van het nieuwe vaccin lijkt gezonde te vroeg geboren baby’s gedurende een jaar grotendeels te beschermen tegen ziekte door het RS-virus. Dat is een voordeel ten opzichte van het bestaande vaccin, dat maandelijks moet worden toegediend en een vergelijkbare werking heeft (20 tot 30 kinderen moeten gevaccineerd om één ziekenhuisopname te voorkomen). Het nieuwe vaccin moet echter nog worden getest bij gezonde op tijd geboren kinderen en de meest kwetsbare kinderen. Bovendien is de prijs ervan nog niet bekend. Het zal daarom vermoedelijk nog jaren duren voordat duidelijk wordt of, en voor wie, het vaccin daadwerkelijk beschikbaar komt.