Is colchicine effectief voor de behandeling van artrose?

Bij onder andere RTL Nieuws verscheen het bericht dat colchicine effectief zou zijn voor de behandeling van artrose. Alhoewel recent onderzoek dat inderdaad suggereert, is deze conclusie voorbarig. Colchicine kan op dit moment niet voorgeschreven worden voor de behandeling van artrose.

Een review door: Tessa Straatmijer, arts maag-darm-leverziekten, vanuit de samenwerking tussen Dokter Media en de afdeling klinische farmacologie van het Leids Universitair Medisch Centrum.
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Wat suggereert de kop?

Volgens RTL Nieuws is er “een lichtpunt voor artrosepatiënten” omdat colchicine “klachten flink kan verminderen”. Dat zou groot nieuws zijn voor de ongeveer 1.5 miljoen Nederlanders met artrose (gewrichtsslijtage). Waar is dit hoopgevende nieuws op gebaseerd? Kunnen mensen met artrose nu om colchicine vragen bij hun arts?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Het nieuwsbericht blijkt te berusten op een ronkend persbericht van het Nijmeegse Radboudumc. Dat schrijft dat colchicine “een veelbelovend medicijn voor toekomst artrosepatiënten” is en dat het medicijn “het aantal knie- en heupvervangingen met dertig procent vermindert”.

Dit zou echter blijken uit een onderzoek dat is uitgevoerd onder patiënten met hartklachten (een vernauwing van de kransslagaders) dat recent gepubliceerd is in een internationaal medisch tijdschrift. Voor dit onderzoek werden bijna 3000 patiënten behandeld met colchicine en bijna 3000 patiënten met een placebo. Zo werd onderzocht of colchicine effect heeft op hart- en vaatziekten.
Vervolgens zijn deze gegevens gebruikt om te kijken of de patiënten die colchicine kregen, minder vaak een knie- of heupvervanging nodig hadden. Zij kregen inderdaad minder vaak een knie- of heupvervanging (2.5% van alle patiënten) dan patiënten die behandeld werden met placebo (3.5% van alle patiënten). Dit verschil tussen 2.5% en 3.5% (het absolute risico) is wat het persbericht bedoelt met “een vermindering van dertig procent” (het relatieve risico).

Bij dit onderzoek zijn echter een aantal kanttekeningen te plaatsen. De belangrijkste is dat het onderzoek helemaal niet was opgezet om het effect van colchicine op artrose van de heup of knie te onderzoeken. Zo is ook niet bekend of de patiënten een knie- of heupvervanging kregen in verband met artrose of om een andere reden. Daarnaast zijn er weinig gegevens over de artrose verzameld tijdens het onderzoek. Denk hierbij aan de klachten die patiënten hadden van de artrose, hoe lang de artrose al bestond en of zij al eerdere operaties hiervoor hadden ondergaan.

Is dit echt iets nieuws?

Colchicine wordt al langere tijd voorgeschreven voor de behandeling van jicht. Het wordt niet voorgeschreven voor de behandeling van artrose, omdat hier nog onvoldoende bewijs voor is. Een recent onderzoek dat de gegevens van meerdere onderzoeken naar het effect van colchicine op artrose heeft gecombineerd, liet zien dat behandeling met colchicine geen voordeel opleverde.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

De hoopgevende berichtgeving in pers- en nieuwsberichten blijkt helaas voorbarig, doordat het achterliggende onderzoek helemaal niet was opgezet om het effect van colchicine op artrose te onderzoeken. Ook het feit dat een recent veel beter opgezet onderzoek geen voordeel liet zien van colchicine op artrose, maakt een gunstig effect minder aannemelijk. Bovendien zijn er nog de nadelen van het gebruik van colchicine zoals de bijwerkingen. Artrose is een typische ouderdomsziekte en juist deze doelgroep heeft een hoger risico op zulke nadelige effecten. Er is dan ook verder onderzoek nodig voordat kan worden geconcludeerd dat colchicine effectief en veilig is voor de behandeling van artrose. Tot die tijd zou colchicine niet voor artrose moeten worden voorgeschreven.