“Neusspray tegen corona”

De Telegraaf meldt dat “mondkapjes in de toekomst mogelijk kunnen worden vervangen door een neusspray die het coronavirus in de luchtwegen tijdelijk blokkeert”. “Even een snuifje in beide neusgaten of een teug van de inhalator en we zijn tijdelijk beschermd tegen het virus”, aldus de krant. Amerikaanse onderzoekers gebruikten een computer om speciale ‘mini-eiwitten’ te maken, en die zouden het virus “pijlsnel kunnen opsporen en tegenhouden”. De werking van de mini-eiwitten blijkt echter alleen nog getest op kunstmatige cellen in een laboratorium. Van een neusspray voor de mens – waar de onderzoekers zelf overigens niet eens over blijken te schrijven – is dus nog lang geen sprake.

Een review door: de redactie
Link naar nieuwsbericht: klik hier
Link naar originele bron: klik hier

Wat is er op te maken uit de titel?

Het lijkt alsof er een neusspray is ontwikkeld die kan helpen in de strijd tegen het coronavirus. Is deze neusspray al beschikbaar voor gebruik? En werkt het dan als medicijn tegen de ziekte, of moet het besmetting met het virus voorkomen?

Waar komt dit nieuwsbericht vandaan?

Amerikaanse onderzoekers van onder meer het Institute for Protein Design uit Washington hebben bekeken hoe het coronavirus “geneutraliseerd” ofwel onschadelijk gemaakt zou kunnen worden. Ze lieten een computer verschillende eiwitten (proteïnen) vormen die ervoor zouden kunnen zorgen dat het coronavirus niet meer kan vasthechten aan menselijke cellen. Dat zou dan de schadelijke effecten van het virus teniet kunnen doen. De computer gaf tien voorbeelden van zo’n ‘neutraliserend eiwit’, waarvan de onderzoekers er een aantal aan kunstmatige cellen toevoegden in hun laboratorium. Vervolgens voegden ze ook het coronavirus toe, en zagen dat de eiwitten er inderdaad voor zorgden dat het virus zich niet meer aan de cellen kon binden. Ze concluderen daarom dat hun kunstmatige eiwitten “een startpunt zijn voor het ontwikkelen van nieuwe medicijnen tegen het coronavirus”. Over onderzoek of gebruik in de praktijk doen ze nog geen uitspraken.

De onderzoekers schrijven bovendien niets over (preventieve) toepassing van hun eiwitten in een neusspray. Daar staat ook geen woord over in het bijbehorende persbericht. Waarom De Telegraaf dan wel stelt dat “de proteïne zo klein is dat zij in een neusspray of een inhalator kan worden verwerkt” en vervolgt dat die alleen preventief zou werken en niet als geneesmiddel, is onduidelijk.

Onlangs hebben andere onderzoekers wel gekeken of een bepaald ander eiwit (genaamd INNA-051) preventief zou kunnen werken, dus besmetting met het coronavirus zou kunnen voorkomen. Zij dienden 18 fretten een vloeistof met dat eiwit in de neus en keel toe, 6 andere fretten kregen een vloeistof zonder het eiwit toegediend. Vervolgens werden de fretten besmet met het coronavirus. In de daaropvolgende dagen werd gekeken in welke mate het virus nog aanwezig was. De onderzoekers vonden minder genetisch materiaal (RNA) van het coronavirus in de keel en neus van de fretten terug. Zij concluderen dat hun onderzoek “de ontwikkeling van een vergelijkbare preventieve behandeling om besmetting met het coronavirus bij de mens te voorkomen” ondersteunt.

Is dit echt iets nieuws?

Er is vaker onderzoek gedaan naar de preventieve werking van neussprays bij verkoudheidsvirussen, zoals bijvoorbeeld dit onderzoek naar bescherming tegen het griepvirus bij muizen. Ook die (potentiële) neusspray leek bij dat eerste kleinschalige onderzoek te werken, maar dat heeft vooralsnog niet geleid tot een voor de mens beschikbare neusspray die de overdracht van het griepvirus vermindert. De beschreven huidige onderzoeken lijken dus ook nog niet verder te zijn dan zo’n eerste kleine stap.

Wat kunnen we hier nu concreet mee?

Als een neusspray daadwerkelijk werkzaam en veilig blijk bij de mens, en daarmee het dragen van een mondkapje zou kunnen vervangen, dan zou dat natuurlijk groot nieuws zijn. Maar zover is het helaas nog niet. Het scenario waarin mensen zich met “een snuifje in beide neusgaten of een teug van de inhalator” kunnen beschermen tegen het coronavirus is dus slechts toekomstmuziek.